Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας για όλους- Συλλογική αντεπίθεση τώρα!

Τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια των αλλεπάλληλων μνημονίων, ο κόσμος της εργασίας έχει στοχοποιηθεί απροκάλυπτα και έχει χτυπηθεί ανελέητα από το ντόπιο πολιτικό προσωπικό της χώρας το οποίο έχει κληθεί να υπηρετήσει τις νεοφιλελεύθερες-μνημονιακές πολιτικές. Περικοπές επί περικοπών, πλήρη καταπάτηση και κατάργηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, απολύσεις. Αποτέλεσμα: ετσιθελική και μαζική φτωχοποίηση της κοινωνίας, είτε με το κακό είτε με το (πολύ) άσχημο. Όταν η συναίνεση στη σφαγή δεν δίνεται αυτοβούλως, αποσπάται με εκφοβισμό, εκβιασμούς, απειλές και τρομοκρατία από την εργοδοσία. Όταν τίποτε απ’ όλα αυτά δεν φέρνει τα επιθυμητά για τα αφεντικά αποτελέσματα, τότε επιστρατεύονται οι κατασταλτικοί μηχανισμοί – και στο τέλος ακόμα και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. 

Ο κλάδος των ΜΜΕ δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από αυτό τον χορό της σφαγής που έχει στηθεί γύρω από τα εργασιακά δικαιώματα. Έχει μάλιστα να «καυχιέται» ότι υπήρξε πρωτοπόρος, ως ιδανικό πειραματόζωο, για όσα εφαρμόστηκαν αργότερα σχεδόν σε όλους τους εργασιακούς κλάδους. Η λίστα φαντάζει ατελείωτη: εκ περιτροπής εργασία, ελαστικά ωράρια, ατομικές συμβάσεις, μαζικές απολύσεις, επιχειρησιακά σωματεία, πλήρης κατάργηση οποιουδήποτε ίχνους Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Το ιδεολόγημα της «ανάπτυξης» πάντα περνάει πάνω από τους εργαζόμενους σαν οδοστρωτήρας. Ο κλάδος των ΜΜΕ όχι μόνο δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά είχε και το «προνόμιο» οι εργοδότες και ιδιοκτήτες καναλιών και εφημερίδων να βάζουν τα παπαγαλάκια τους να λυσσάνε για την «ανάπτυξη» που δεν έρχεται και από την άλλη να στέλνουν στη φτώχεια όσους στέκονται εμπόδιο στη συνέχιση της άνευ όρων κερδοφορίας τους. 

Έτσι φτάσαμε και στο τελευταίο εφεύρημα που δοκιμάζεται στον κλάδο της ενημέρωσης: τον καθορισμό της αμοιβής βάσει απόφασης του αφεντικού και μόνο. Στην περίπτωση των δημοσίων ΜΜΕ, αυτό σημαίνει ότι οι μισθοί θα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού – τελεία και παύλα. Αυτό δηλαδή που θα ισχύσει σε όλους τους χώρους εργασίας σε λίγους μήνες, όταν η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση της ΓΣΕΕ θα πάψει να ισχύει, έχει θεσμοθετηθεί εδώ και πάνω από ένα χρόνο για τους εργαζόμενους δημοσιογράφους στα Δημόσια ΜΜΕ. Ο νόμος του ισχυρού αποκτά τη θεσμική αναγνώριση και νομιμοποίηση του κράτους. Το σήμα στα αφεντικά δεν θα μπορούσε να δοθεί με καλύτερο τρόπο. Η εργοδοσία, θεσμικά πάνοπλη, πλαισιωμένη από παπαγαλάκια που εύκολα και γρήγορα μεταμορφώνονται σε εργοδοτικά σκυλιά, μπορεί να εξαπολύσει την τελική επίθεση όχι μόνο εναντίον κάθε εναπομείναντος εργασιακού δικαιώματος, αλλά κι εναντίον του ίδιου του δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι. 

Απέναντι σε όλα αυτά, τα αρτηριοσκληρωτικά σωματεία του κλάδου, πληγμένα σοβαρά από χρόνια γραφειοκρατίτιδα, πολυδιάσπαση και οσφυοκαμπτική προδιάθεση, εμφανίζονται παντελώς ανίκανα. Ο χειρότερος ασθενής όλων, η ΕΣΗΕΑ: η δεξιά μειοψηφία (;) υλοποιεί με συνέπεια τις διαταγές της εργοδοσίας και η αριστερή (;) πλειοψηφία πελαγοδρομεί σε μια θάλασσα προβλημάτων χωρίς χάρτη και πυξίδα. Χωρίς σαφή στρατηγική, η αριστερά της ΕΣΗΕΑ (ΣΥΡΙΖΑ – ΚΚΕ – ΑΝΤΑΡΣΥΑ – ανένταχτοι) εμφανίζεται κατώτερη των περιστάσεων, σε μια συγκυρία όπου οι περιστάσεις καλούν σε άμεση δράση.

Οι εργοδοτικές δυνάμεις που εμφανίζονται αναίσχυντα στους χώρους δουλειάς, δημιουργούν καθημερινά κλίμα τρομοκρατίας.Τα τσιράκια των αφεντικών, με μπροστάρηδες τη δημοσιογραφική παράταξη της ΔΗΜΑΡ και τις γνωστές-άγνωστες δεξιοπασοκόφατσες του κλάδου, τραμπουκίζουν συναδέλφους, στήνουν απεργοσπαστικούς μηχανισμούς, σπιλώνουν συνειδήσεις, υπολήψεις και ονόματα συναδέλφων που αντιστέκονται στη βία των περικοπών και των απολύσεων. Επιστρατεύουν τους μεγαλοπαπαγάλους που ενδημούν στα μεγάλα συγκροτήματα του χώρου προκειμένου με την αρθρογραφία τους να επιτευχθεί το ανώτατο επίπεδο κοινωνικού αυτοματισμού και κανιβαλισμού. Οι «τεμπέληδες», τα «ρετιρέ», τα «προνόμια», οι «βολεμένοι» κ.λπ. είναι όροι τους οποίους πατεντάρισαν όχι μόνο για τους συναδέλφους τους, αλλά για όλη την κοινωνία. Δεν υπάρχει κλάδος που να μην του έχουν κολλήσει αυτή την ταμπέλα τα τελευταία χρόνια. Ανέκαθεν βολεμένοι, ιδροκοπούν να διαιωνίσουν το αναξιοπρεπές βόλεμα τους, αδίστακτοι όταν πρόκειται για την υπεράσπιση μιας ελίτ που θρέφει τη ράτσα τους εις βάρος όλων των υπολοίπων. Με τον κλάδο να μετράει ίσως και πάνω από 3.000 απολύσεις, με εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, συναδέλφους αόρατους (μιας και δουλεύουν ανασφάλιστοι, με εξοντωτικά ωράρια και μισθούς ντροπής) και με τους εναπομείνατες εργαζόμενους να δέχονται τις περικοπές τη μία πίσω από την άλλη, το καθεστώς της πλήρους ανασφάλειας και επισφάλειας έχει απλωθεί πάνω από όλους μας. 

Δεν έχει υπάρξει ούτε μισή επιτυχημένη απεργία, και έγιναν… 365 πέρυσι. Η δυναμική της περσινής Γενικής Συνέλευσης στο Κάραβελ δεν κεφαλαιοποιήθηκε, καθώς οι αριστεροί δεν μπόρεσαν να συνεννοηθούν ούτε καν σε μια κοινή πρόταση για απεργία. Ακόμα και η απεργία διαρκείας που εξαγγέλθηκε με τυμπανοκρουσίες και αλαλαγμούς απέναντι σε έναν νόμο που έκρινε την τύχη του ασφαλιστικού ταμείου πάρθηκε πίσω κακήν κακώς μέσα σε λίγα 24ωρα, προς χάριν της επικείμενης έκδοσης ενός νέου, τότε, εκδοτικού εγχειρήματος (όπως λένε οι κακές γλώσσες). Εντωμεταξύ, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του «ρετιρέ» πάει ολοταχώς στο υπόγειο και από εκεί στην κατεδάφιση. Αποτέλεσμα: γενικευμένη ηττοπάθεια, εσωστρέφεια, απόγνωση αλλά και οργή, θυμός για όλα και προς όλους. Και φυσικά ούτε λόγος για συνειδητή και ουσιαστική προσπάθεια για την υπεράσπιση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. 

Είναι κάτι παραπάνω από προφανές πως όλα τα παραπάνω είναι σταθμοί συνεχόμενων ηττών σε μια ατέρμονη πορεία συνεχούς υποχώρησης. Είναι προφανές πως η πορεία αυτή είναι μια οδυνηρή κατηφόρα χωρίς τέρμα. Οι όποιες προσπάθειες αντίστασης έχουν γίνει στον κλάδο των ΜΜΕ υπήρξαν αποσπασματικές, σπασμωδικές, διασπασμένες και χωρίς την αποφασιστικότητα εκείνη που θα μπορούσε να δώσει τον τόνο του αγώνα. Δεδομένου ότι η ηττοπάθεια και η λογική του «λιγότερο χειρότερου» έχουν οδηγήσει μόνο σε περισσότερες απώλειες τόσο σε θέσεις εργασίας όσο και σε εργασιακά δικαιώματα, μια άλλη αντιμετώπιση της κατάστασης είναι όχι μόνο ζητούμενη αλλά και αναγκαία. Είναι ζωτικής σημασίας να έρθει η ώρα της αντεπίθεσης με όσες δυνάμεις έχουν απομείνει πριν φτάσει η ώρα της πλήρους εξαΰλωσης. Η σημαία της αντεπίθεσης αυτής δεν μπορεί παρά να είναι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. 

Οι ΣΣΕ, πέρα από απαγορευμένη πρακτική, τείνουν να γίνουν και απαγορευμένη σκέψη, λέξη και επιθυμία για κάθε εργαζόμενο. Κράτος και αφεντικά δεν ζητούν μόνο να απεκδυθούν οι εργαζόμενοι το μοναδικό μέσο αυτοπροστασίας τους, αλλά και να πάψουν να σκέφτονται ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένας τρόπος ο οποίος να διασφαλίζει με αποτελεσματικότητα τα στοιχειώδη δικαιώματα που αυτονόητα πρέπει να έχει κανείς στο καθεστώς της μισθωτής εργασίας. Η κουλτούρα του ατομισμού πρέπει να επικρατήσει με κάθε τρόπο έναντι του συλλογικού. Η ιδιώτευση προβάλλεται ως η ενδεδειγμένη στάση ζωής και η συλλογικοποίηση ως δύσκολη, περίπλοκη και παλαιομοδίτικη. Ο κόσμος της εργασίας αποτελεί, για όσους ασπάζονται και θέλουν την επιβολή της κουλτούρας αυτής, προνομιακό πεδίο εφαρμογής των σχεδίων τους, με παράλληλο κέρδος την καταστρατήγηση κάθε εργατικού δικαιώματος που έχει κατακτηθεί από τις αρχές του προηγούμενο αιώνα. 

Για να υπάρχει μια καλύτερη εικόνα για τι ακριβώς μιλάμε, στις ΣΣΕ δεν περιλαμβάνεται μόνο το ύψος των μισθών. Περιλαμβάνονται ζητήματα όπως το ωράριο εργασίας, οι υπερωρίες, οι άδειες, τα δικαιώματα των εργαζομένων γονέων, επιδόματα, αλλά ακόμα και το δικαίωμα στην εργασία ή την ελεύθερη έκφραση στους χώρους εργασίας. Για τους δημοσιογράφους, και ιδίως στα Δημόσια ΜΜΕ, ΣΣΕ σημαίνει ακόμη και μια μίνιμουμ διασφάλιση της ελευθεροτυπίας και της προστασίας τους από έξωθεν και άνωθεν παρεμβάσεις. ΣΣΕ σημαίνει ότι ο εργαζόμενος δεν είναι βορά στις ορέξεις αυτών που πάντα θα παραμένουν αμετανόητα αδηφάγοι. Είναι μια ασπίδα απέναντι στα αφεντικά, αλλά και το δόρυ για οποιεσδήποτε περαιτέρω διεκδικήσεις των εργαζομένων.