Στο μεγάλο ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής, στο ευαγές ίδρυμα της ελληνικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, η σιωπή είναι εκκωφαντική. Εκατοντάδες εργαζόμενοι πηγαινοέρχονται στους μεγάλους διαδρόμους σε όλους τους ορόφους, αλλά δεν ακούγεται τίποτα. Όπως τίποτα πέραν της κυβερνητικής γραμμής δεν επιτρέπεται να ακουστεί και στον αέρα των 5 καναλιών, των 8 ραδιοφωνικών σταθμών και της ιστοσελίδας του δημόσιου οργανισμού. Όπως τίποτα απολύτως δεν ακούγεται για τις ατελείωτες ώρες που χρειάζεται να δουλεύουν οι εργαζόμενοι για να βγαίνει στον αέρα το “καμάρι” της διεύθυνσης ενημέρωσης, το 24ωρο ειδησεογραφικό κανάλι ERTNEWS εδώ και ενάμιση χρόνο περίπου. Και φυσικά δεν ακούγεται κουβέντα και για την ομηρία των επαναλαμβανόμενων συμβάσεων ορισμένου χρόνου, καθεστώς υπό το οποίο απασχολείται πλέον ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των εργαζομένων.
Η λογοκρισία
Για όποιον δεν έχει δουλέψει ποτέ στην ΕΡΤ, μπορεί να φανεί πρωτόγνωρος και απαράδεκτος ο τρόπος με τον οποίο “κόβονται” ειδήσεις, αποκρύπτονται γεγονότα και αποκλείονται πρόσωπα ως καλεσμένοι στον ενημερωτικό τομέα της ΕΡΤ. Μπορεί στα ραδιόφωνα, στο πολιτιστικό ρεπορτάζ ή στην επαρχία, τα πράγματα να φαίνονται λίγο πιο ελεύθερα, αλλά στον πρώτο όροφο του ραδιομεγάρου όπου στεγάζονται τα newsrooms, τα μοντάζ και τα στούντιο, η λογοκρισία και η αυτολογοκρισία είναι φαινόμενα που παρουσιάζονται με την ίδια συχνότητα που έχουν τα δελτία ειδήσεων στο περίφημο ERTNEWS. Οι υποκλοπές και όσα πρόσωπα σχετίζονται με την αποκάλυψη του σκανδάλου δεν επιτρέπεται να περάσουν την πόρτα του κτιρίου. Σε όσα γεγονότα μετράμε μόνο το 2023, από το δυστύχημα στα Τέμπη και τις φωτιές στη Ρόδο και στη Δαδιά μέχρι και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, ακόμα και το ψέλισμα ή η υποψία ανάδειξης μιας γνώμης που θα μπορούσε να θίξει ή να κατηγορήσει την κυβέρνηση, αντιμετωπίζεται το λιγότερο ως σατανική. Οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι και παραγωγοί που βρίσκονται στις “κατώτερες βαθμίδες” της ιεραρχίας περνάνε όλες τις ειδήσεις από το πρώτο φίλτρο, γνωρίζοντας ότι η πειθήνια στάση και η ευθυγράμμιση με τα κυβερνητικά αφηγήματα, αποτελούν κριτήριο για την ανανέωση της σύμβασης τους κάθε Δεκέμβριο. Πολλές φορές όμως αυτό δεν είναι αρκετό και αν κάτι, έστω και πολύ μικρό ξεφύγει, αναλαμβάνουν οι αρχισυντάκτες, οι επικεφαλής και οι διευθυντές. Τα επαναλαμβανόμενα μαχαίρια και τα “όχι” σε θέματα που δεν ταιριάζουν στο “αποθεώνουμε την κυβέρνηση, σιωπούμε για όλα τα άλλα, αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με την κυβέρνηση, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα”, έχουν δημιουργήσει ένα έντονο κλίμα ηττοπάθειας και παραίτησης σε αυτό το κομμάτι των εργαζομένων που θα ήθελε, έστω και για τους τύπους και για την τιμή των όπλων, να κάνει ρεπορτάζ, να αναδείξει ζητήματα και να μην υπηρετεί υποτακτικά τους κυβερνητικούς σκοπούς. Οι οδηγίες “δεν αναφέρουμε το θέμα του σχοινιού και της ρυμούλκησης στο ναυάγιο της Πύλου”, “δεν παίζουμε τα ξένα μέσα που γράφουν για τις υποκλοπές”, “δεν παίζουμε Πελετίδη στις δημοτικές εκλογές”, “στη Γάζα δεν εξελίσσεται μια γενοκτονία, μεταδίδουμε μόνο ότι αρέσει στην πρεσβεία του Ισραήλ” και άλλες ανάλογες, πολλές φορές δεν χρειάζεται καν να ειπωθούν έτσι ξεκάθαρα, αλλά βρίσκουν χίλιους τρόπους να φτάσουν σε όλους, να βουλώσουν στόματα, να κάμψουν αντιδράσεις και να διασπείρουν τον φόβο.
Η εντατικοποίηση
Το αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι περισσότεροι δημοσιογράφοι και παραγωγοί να κάνουν διεκπεραιωτικά τη δουλειά τους, γνωρίζοντας ότι τα περιθώρια είναι ασφυκτικά. Σε αυτό συμβάλλει και η ξέφρενη εντατικοποίηση, αφού το προσωπικό της ΕΡΤ συνεχώς συρρικνώνεται, ενώ οι ανάγκες συνεχώς αυξάνονται, ειδικά μετά την έναρξη του 24ωρου ERTNEWS. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάθε φορά που ένας μόνιμος υπάλληλος συνταξιοδοτείται, η θέση του δεν προκηρύσσεται ώστε να καλυφθεί από κάποιον, έστω συμβασιούχο, αλλά μένει κενή και τα καθήκοντα καλύπτονται “εκ των ενόντων”, των οποίων τα ωράρια γίνονται αναγκαστικά λάστιχο. Ειδικά νέοι συνάδελφοι καλούνται να εργαστούν “άγριες” νυχτερινές βάρδιες και την επόμενη μέρα κανονική ημερήσια βάρδια, να δουλέψουν θέματα για τα δελτία και για τις εκπομπές, να βγάλουν live συνδέσεις και να κάνουν και ρεπορτάζ έξω. Οπερατέρ, μοντέρ και σκηνοθέτες δουλεύουν από το πρωί ως το βράδυ προκειμένου να καλύψουν όλες τις εκπομπές, τα δελτία και τα στούντιο. Η διεύθυνση ενημέρωσης φυσικά το τελευταίο πράγμα με το οποίο ασχολείται είναι η κούραση των εργαζομένων ή η ποιότητα του έργου που παράγεται. Πρώτο της μέλημα είναι η εξοικονόμηση χρημάτων και η πειθάρχηση, κάνοντας πέρα οποιαδήποτε σκέψη για μια οργανωμένη, πολύπλευρη λειτουργία του ενημερωτικού τμήματος της ΕΡΤ που θα αξιοποιούσε τους πόρους, το ανθρώπινο δυναμικό, τις υποδομές και την τεχνολογία που διαθέτει ο οργανισμός. Όλα αυτά είναι φανερά άλλωστε στις οθόνες μας, όπου τα δελτία ειδήσεων και οι ενημερωτικές εκπομπές αντικατοπτρίζουν το χάος, την ανοργανωσιά, την διεκπεραίωση και την παραίτηση. Χιλιάδες ευρώ, ανθρώπινοι και υλικοί πόροι κατασπαταλούνται για να παραχθεί ένα αμφιβόλου ποιότητας δημοσιογραφικό προϊόν που μόνο σκοπό έχει να υπηρετήσει την κυβερνητική προπαγάνδα.
Η ομηρία των συμβάσεων
Και πως να αντιδράσεις ή να διεκδικήσεις όταν είσαι κάθε χρόνο υπό κρίση και η μη ανανέωση της σύμβασης είναι πιθανή; Είναι γνωστό ότι στην Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση υπάρχουν εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων: οι μόνιμοι, που πλέον έχουν μείνει ελάχιστοι και οι συμβασιούχοι (τα ακριβή νούμερα στην κάθε κατηγορία δεν είναι γνωστά, αλλά οι συμβασιούχοι συνεχώς αυξάνονται, ενώ πολλοί μόνιμοι εργαζόμενοι συνταξιοδοτούνται). Να σημειώσουμε ότι η τελευταία πρόσληψη αορίστου χρόνου έγινε το 2006 ή το 2014 αν λάβουμε υπόψιν τις μονιμοποιήσεις που προέκυψαν μετά τη ΝΕΡΙΤ και αργότερα κάποιοι συμβασιούχοι πέτυχαν τη μονιμοποίησή τους μέσω της δικαστικής οδού. Επίσης το καθεστώς του συμβασιούχου δεν είναι καινούριο στον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, καθώς τέτοιες συμβάσεις ήδη υπογράφονταν από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και μάλιστα το 2005 1.498 συμβασιούχοι υπάλληλοι της ΕΡΤ που «κάλυπταν και καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες» μονιμοποιήθηκαν.
Στο σήμερα, είτε με μπλοκάκι απευθείας στην ΕΡΤ, είτε με μισθολόγιο σε μία από τις δεκάδες εταιρείες παραγωγής που συμβάλλονται με τον οργανισμό, οι συμβασιούχοι υπογράφουν συμβάσεις με διάρκεια ενός έτους, και ελέω μνημονιακών νόμων, αυτές οι συμβάσεις μπορούν να ανανεώνονται εσαεί, διαιωνίζοντας αυτό το καθεστώς επισφάλειας. Γνωρίζουμε πως το καθεστώς “μπλοκάκι” στερεί από τον εργαζόμενο βασικά δικαιώματά του όπως οι αναρρωτικές άδειες, το επίδομα αδείας, τα δώρα αλλά και το δικαίωμα στην απεργία. Από την άλλη, οι εταιρείες παραγωγής, που στην ουσία δεν παράγουν εκπομπές αλλά κυρίως λειτουργούν ως εργολάβοι για την πρόσληψη των εργαζομένων, είναι συνήθως εκλεκτοί των διευθυντών, αμφιλεγόμενης αξιοπιστίας και είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να φεσώνουν εργαζόμενους ή να καθυστερούν την καταβολή των μισθών.
Και τα ξεπουλημένα συντεχνιακά σωματεία
Απέναντι σε όλα τα παραπάνω, τι κάνουν τα σωματεία των εργαζόμενων της ΕΡΤ και η Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ., η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Προσωπικού Επιχειρήσεων Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης; Η απάντηση “τίποτα απολύτως” δε θα ήταν άδικη. Εδώ και αρκετά χρόνια, και ειδικά μετά το μαύρο στην ΕΡΤ, τη ΝΕΡΙΤ και την επιστροφή στην ΕΡΤ, η ομοσπονδία αρκείται σε ανακοινώσεις μικροπολιτικής που έχουν να κάνουν με τα διευθυντικά στελέχη και ειδικά τον πρόεδρο Κωνσταντίνο Ζούλα και στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των μόνιμων εργαζομένων. Ας πούμε το βασικό: σε κανένα από τα σωματεία που υπάγονται στην Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ. δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής συμβασιούχοι εργαζόμενοι με την εξαίρεση του Συλλόγου Μηχανικών και Τεχνικών ΕΡΤ, ο οποίος πρόσφατα άλλαξε το καταστατικό του, ώστε να μπορούν να εγγράφονται και συμβασιούχοι. Ακόμα, η ομοσπονδία καλλιεργεί και ενθαρρύνει τον διαχωρισμό και την αντιπαλότητα των μόνιμων με τους συμβασιούχους, αρνούμενη να δει τη νέα, εδώ και χρόνια όμως, διαμορφωμένη πραγματικότητα. Οι αραιές συνελεύσεις γίνονται στα σκαλάκια (!) στην είσοδο του Ραδιομεγάρου, οι στάσεις και οι απεργίες αφορούν φυσικά μόνο τους μόνιμους με αποτέλεσμα να μην διαταράσσεται ιδιαίτερα η εργασιακή ροή, καμία ενημέρωση ή παρέμβαση δε γίνεται στους εργαζομένους και η συντεχνιακή λογική γνωρίζει νέες δόξες.
Απέναντι σε όλα τα παραπάνω, απέναντι στην πλήρη απαξίωση της δημόσιας τηλεόρασης, στην ολοκληρωτική υπόταξή της στην κυβέρνηση, στη καθολική μετατροπή της σε έναν κακοστημένο, κακόγουστο και χυδαίο μηχανισμό προπαγάνδας, εμείς οι ίδιοι οι εργαζόμενοι πρέπει να βάλουμε αναχώματα.
Κόντρα στις εργολαβίες, τις υπερωρίες, τα μπλοκάκια, τους μισθούς 700 ευρώ και τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, να διεκδικήσουμε μόνιμες προσλήψεις που θα διασφαλίζουν τα εργασιακά δικαιώματα.
Ενάντια στα συντεχνιακά και ξεπουλημένα σωματεία, στη μιζέρια, την ηττοπάθεια και την παραίτηση, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες εκείνες όπου η διεκδίκηση, η αλληλεγγύη και ο αγώνας θα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος.
Προσλήψεις όλων των ειδικοτήτων στην ΕΡΤ με συμβάσεις αορίστου χρόνου
Κανένας εργαζόμενος με μπλοκάκι, κανένας εργολαβικός εργαζόμενος από εταιρείες παραγωγής
Κατάργηση εξωτερικών και μικτών παραγωγών στον ενημερωτικό τομέα
Να σπάσουμε την τρομοκρατία και το καθεστώς επισφάλειας και λογοκρισίας
Συνέλευση εργαζομένων στα ΜΜΕ
katalipsiesiea.espivblogs.net