Category: Κείμενα

Είμαστε εργαζόμενοι/ες με ένσημα και χωρίς, άνεργοι/ες, άμισθοι/ες φοιτητές/τριες σε διάφορες θέσεις και ειδικότητες της βιομηχανίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Προσπαθούμε να επιβιώσουμε δουλεύοντας σε αυτές τις συνθήκες εδώ και 2 δεκαετίες, και γνωρίζουμε πολύ καλά πώς είναι να δουλεύεις βάσει ατομικής συμφωνίας με τα αφεντικά, αφού οι αδρανείς αγωνιστικά συνδικαλιστικές ενώσεις αποκλείουν έτσι κι αλλιώς την πλειοψηφία των εργαζομένων στον κλάδο. Εμείς λοιπόν δεν τα φάγαμε ποτέ μαζί με πολιτικούς, καναλάρχες και παπάδες. Δουλεύαμε πάντα σκληρά, κι ενώ γύρω μας χόρευαν τα δις από τις Ολυμπιάδες και τα Euroπανηγύρια τους εμείς αμειβόμασταν πάντα με ψίχουλα που περίσσευαν από το μεγάλο φαγοπότι (λιτότητα το έλεγαν τότε). Γι’ αυτό και είμαστε κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής εργατικής τάξης, και ας μας έχει δοθεί ο ρόλος να την ταΐζουμε με θέαμα και προπαγάνδα για να ξεχνάει την κατάσταση της.

Αν και δεν καλοπερνούσαμε στην εποχή των «παχιών αγελάδων», είναι σίγουρο επίσης ότι από τότε που η Ελλάδα επιλέχθηκε πρώτη ως διεθνές πειραματόζωο για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, από την «εποχή του μνημονίου» κι έπειτα,  η ύπαρξη μας υποτιμήθηκε ακόμα περισσότερο. Πολλοί/ες από εμάς απολυθήκαμε, άλλοι πήραμε αποζημίωση, οι «μπλοκάκηδες» όχι, οι άνεργοι και οι φοιτήτριες δεν βρίσκουμε πλέον εύκολα ούτε προσωρινές δουλειές και, τέλος, οι «τυχεροί» πρέπει να δουλεύουμε πιο εντατικά για να αποφύγουμε όλα τα παραπάνω. Βιώνουμε εντέλει αυτή την κρίση ως ευκαιρία για τα αφεντικά να μας πτωχύνουν και να μας πειθαρχήσουν ακόμα περισσότερο και βλέπουμε την έξοδο από την κρίση όχι ως επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, αλλά ως συνολική ανατροπή της ιστορικής εποχής που μας έφερε σε αυτό το οριακό σημείο.

Η βιομηχανία των ΜΜΕ αποτελείται από καπιταλιστικές επιχειρήσεις που έχουν ως σκοπό την κερδοφορία τους και την ιδεολογική προπαγάνδιση των αξιών της ντόπιας αστικής τάξης. Οι δυο αυτές λειτουργίες είναι αδιαχώριστες: Η μετατροπή της δημοσιογραφικής πληροφορίας σε ένα φανταχτερό και κενό διαφημιστικό περιτύλιγμα προς κατανάλωση από χαζοχαρούμενους τηλεθεατές προχώρησε μαζί με τη μετατροπή μας από εργαζόμενους με συλλογικά δικαιώματα σε ατομικούς «συνεργάτες» (ή και «εθελοντές») που δουλεύουμε για «το καλό της επιχείρησης» και της «ατομικής μας καριέρας» κι όχι γιατί εξαναγκαζόμαστε από τις κοινωνικές συνθήκες. Η υποτίμηση της εργασιακής μας θέσης ήταν απαραίτητος όρος για να υποτιμηθεί κι η νοημοσύνη του κοινού των ΜΜΕ, εφόσον τα αφεντικά βλέπουν τους εργαζόμενους μόνο ως άτομα που παράγουν και καταναλώνουν εμπορεύματα χωρίς να έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν στο περιεχόμενο τους, στην αξία χρήσης αυτών.

Οι περισσότεροι εργαζόμενοι των ΜΜΕ, όπως δεν μοιραστήκαμε ποτέ τα δις από τα δημόσια έργα, τις επιχορηγήσεις και τη διαφημιστική αγορά, έτσι και δεν ρωτηθήκαμε ποτέ για το περιεχόμενο αυτού που παράγουμε. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι εκμηδενίστηκαν οι αντιστάσεις μας, κι αυτές δεν ήταν μόνο μισθολογικές. Όσο περνάει από το χέρι μας προσπαθούμε τα προϊόντα της εργασίας μας να μην εμπεριέχουν μόνο την άποψη των αφεντικών. Αντιπαραθέτουμε την προσωπική/ταξική αξιοπρέπεια απέναντι σε «συναδέλφους» για τους οποίους η δημοσιογραφία δεν αποτελούσε ποτέ τίποτα παραπάνω από μια διαδικασία εκπόρνευσης, που άνοιγε τις πόρτες για τα γραφεία και τις αίθουσες δεξιώσεων των κυρίαρχων. Αναλόγως και στο επίπεδο των αντιστάσεων του «κοινού», ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας δεν μασάει το μιντιακό κουτόχορτο και στρέφεται όλο και περισσότερο σε πιο συμμετοχικές μορφές (αντι)πληροφόρησης που προωθούν την από τα κάτω διαμόρφωση της δημόσιας σφαίρας.

Δεν τρέφουμε αυταπάτες. Το περιεχόμενο που πουλάνε τα ΜΜΕ δεν είναι άλλο παρά η απόκρυψη (βλ. ερμηνείες της κρίσης), η αστική προπαγάνδα (βλ. συμπεριφορά σε κάθε σύγκρουση κυβέρνησης-απεργών), η τρομοκρατία (βλ. την τρομολαγνεία, τη διαπόμπευση κατηγορουμένων, αλλά και τον πανικό που διασπείρουν για ασήμαντους λόγους – π.χ. «γρίπη των χοίρων»), ο διαχωρισμός των εκμεταλλευόμενων (βλ. την ανάδειξη και νομιμοποίηση μέσω της TV των ρατσιστικών θέσεων του ΛΑ.Ο.Σ.) και η θεαματική ενσωμάτωση ριζοσπαστικών κινήσεων (βλ. το χαΐδεμα σε οικολογικές κινήσεις και στη «γενιά των x ευρώ»). Όμως, πίσω από κάθε τέτοιο περιεχόμενο, υπάρχει μια μικρή ή μεγάλη μάχη μας με το αφεντικό για να μην περάσει η άποψη του, μια μάχη που σε κάποιες περιπτώσεις επιφέρει ένα κοινωνικά χρήσιμο (σε μεγάλο βαθμό) περιεχόμενο. Αλλά τέτοιου είδους δημοσιογραφικά προϊόντα αποτελούν την εξαίρεση σε σχέση με την κύρια παραγωγή των ΜΜΕ. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ιδιαίτερα για τους εργαζόμενους/ες σε ηλεκτρονικά μέσα και διαδικτυακά sites, η αλλοτρίωση των σύγχρονων επισφαλών όρων εργασίας μάς κλέβει κάθε πρόσβαση στο περιεχόμενο και μας μετατρέπει σε μηχανές παραγωγής των τυποποιημένων και θεαματικών πληροφοριών που υποτίθεται ότι αποζητά η «κοινή γνώμη». Εντέλει, όπως θεωρούμε σημαντική την αντίσταση που προβάλλουμε ως εργαζόμενοι-συντάκτες απέναντι στην προπαγάνδα των αφεντικών, έτσι θεωρούμε εξίσου σημαντική και πιο αποτελεσματική στο πεδίο του ειδησεογραφικού περιεχομένου την αντίσταση που επιτυγχάνει η αντιπληροφόρηση, η διαμορφωμένη από τα ίδια τα κοινωνικά υποκείμενα πληροφορία που καταργεί τον διαχωρισμό πομπού – δέκτη.

Τα αφεντικά όλα αυτά τα χρόνια κερδοφορίας νόμιζαν ότι μπορούσαν να έχουν από τη μια εργαζόμενους με μισθούς «μπλοκακίου» και από την άλλη καταναλωτές με τσέπες «golden boy». Όσο οι εργαζόμενοι δεν μείωναν τις απαιτήσεις τους για μια αξιοπρεπή διαβίωση από την εργασία, τα αφεντικά κατέφευγαν στη «μαγική λύση» των δανείων και των αεριτζίδικων χρηματιστηριακών business για να διατηρήσουν την κατανάλωση στα επίπεδα κερδοφορίας που απαιτεί η απληστία του κεφαλαίου. Η νεοφιλελεύθερη ευδαιμονία, η διαφημιστική βιομηχανία και συνεπώς η βιομηχανία των ΜΜΕ στηρίζονταν σε μια απέραντη καταναλωτική φούσκα που κάποια στιγμή θα έσκαγε.

Ταυτόχρονα, όλο και περισσότερος κόσμος γύριζε την πλάτη του στην προπαγάνδα των παραδοσιακών ΜΜΕ. Οι εφημερίδες εδώ και καιρό αγοράζονταν για τα DVD και τις προσφορές κι όχι για το «ενημερωτικό περιεχόμενο», ενώ και η τηλεόραση έχανε την ιδεολογική της πρωτοκαθεδρία, τουλάχιστον στην κρίσιμη καταναλωτικά και πολιτικά μάζα της νεολαίας που, ένα μεγάλο κομμάτι της, προτιμά το αντιεμπορευματικό μοίρασμα προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφοριών που παρέχονται μέσω του διαδικτύου. Με άλλα λόγια, τα ΜΜΕ διέρχονται μια διπλή κρίση, οικονομική και ιδεολογικής συναίνεσης, και γι’ αυτό το κεφάλαιο χρειάζεται μια νέα ρύθμιση μέσω της οποίας θα καλυφθούν οι τραπεζικές φούσκες και θα αποκατασταθεί η ιδεολογική του ηγεμονία, προφανώς σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας.

Πίσω από τα εκφρασμένα σχέδια των αφεντικών των ΜΜΕ (π.χ. το non paper 10 θέσεων που απέστειλε η Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθήνας στην ΕΣΗΕΑ) και από τις πρώτες κινήσεις τους (βλ. απολύσεις, περικοπές μισθών και ατομικές συμβάσεις σε ΔΟΛ, ΣΚΑΪ, «Πήγασο», κ.α.) διαβλέπουμε το εξής σχέδιο αναδιάρθρωσης της εργασιακής και  ιδεολογικής λειτουργίας των ΜΜΕ:

Οι βιομηχανίες των ΜΜΕ θέλουν η κύρια δημοσιογραφική δουλειά να στηρίζεται σε ένα στενό πυρήνα μισθωτών, πλήρως προσδεμένων στις αξίες της κάθε επιχείρησης, στην κορυφή του οποίου θα βρίσκονται μεγαλοδημοσιογράφοι και αρχισυντάκτες/προϊστάμενοι και στον πάτο χαμηλόμισθοι δημοσιογράφοι υπό τη συνεχή απειλή της απόλυσης. Γύρω από αυτό τον στενό πυρήνα σχεδιάζεται η ύπαρξη μιας πλειοψηφίας επισφαλών συντακτών και τεχνικών, που θα «συνεργάζονται» χωρίς σταθερό μισθό και ασφάλιση είτε ως «ελεύθεροι επαγγελματίες» («μπλοκάκι»), είτε ως εργαζόμενοι με το κομμάτι, ενώ ακόμα πιο κάτω θα υπάρχει μια απέραντη βάση άμισθου ανακυκλώσιμου εργατικού δυναμικού, οι γνωστοί «δόκιμοι». Η ιδεολογική πειθάρχηση όλων αυτών θα εξασφαλίζεται μέσω του οικονομικού εκβιασμού, της υπόσχεσης της ανέλιξης στον «σταθερό» πυρήνα μισθωτών, καθώς και της αδυναμίας τους να εκφραστούν συνδικαλιστικά. Τέλος, το κυλιόμενο 5ήμερο, η εργασία την Κυριακή και τις αργίες με μικρότερες αποδοχές από τις ισχύουσες, οι υπερωρίες των επισφαλών κάτω από την εργοδοτική πίεση και η απαγόρευση της παράλληλης δουλειάς σε άλλον εργοδότη, διασφαλίζουν την «ανταγωνιστικότητα» μιας επιχείρησης που θα παράγει πληροφορίες 24 ώρες το 24ωρο, 7 ήμερες την εβδομάδα, και θα αμείβει τους εργαζόμενους/είλωτες με μισθούς Κίνας.

Όσον αφορά την ιδεολογική λειτουργία των ΜΜΕ, δεν είναι τυχαίο ότι στρέφονται προς το ίντερνετ, με τις εφημερίδες να μετατρέπονται σε μια συμπληρωματική, έντυπη έκφραση των δημοσιογραφικών portals. Έτσι, οι συντάκτες χάνουν την όποια δυνατότητα παρέμβασης στο δημοσιογραφικό προϊόν, μετατρεπόμενοι σε πληροφοριακούς εργάτες που θα ανακυκλώνουν (copy-paste) τις πληροφορίες που θα διακινούν τα ελεγχόμενα από την εργοδοσία «newsrooms». Αναλόγως και η δημοσιογραφική πληροφορία θα μετατραπεί σε ένα πανομοιότυπο σύνολο μικρών και «ευέλικτων» πληροφοριών, έτοιμων να καταναλωθούν και να ξεχαστούν με ένα κλικ. Βασικός πολιτικός στόχος, ουσιαστικά, η καθεστωτική άλωση του διαδικτύου από πληροφοριακά ολιγοπώλια και η συνακόλουθη ροή διαφημιστικού «ρευστού».

Η νέα συνδικαλιστική ρύθμιση στην οποία κινούνται τα αφεντικά είναι η αντικατάσταση των κλαδικών συμβάσεων από επιχειρησιακές (που θα καθορίζονται μέσω συμφωνιών του στενού πυρήνα των προσδεμένων στα συμφέροντα της κάθε επιχείρησης μισθωτών), καθώς και από ατομικές συμβάσεις εργασίας. Αυτή η εργοδοτική κατεύθυνση έχει ως κύριο στόχο φθηνότερους, εξατομικευμένους, ευέλικτους, πειθαρχημένους και χωρίς συνδικαλιστικά δικαιώματα εργαζομένους. Για να επιτευχθεί αυτή η κεντρική αναδιάρθρωση, χρειάζεται να καταργηθεί ο  διαμεσολαβητικός ρόλος των κλαδικών ενώσεων των εργαζομένων (ΕΣΗΕΑ, ΕΠΗΕΑ, ΕΣΠΗΤ, κ.α.). Η κύρια λειτουργία τέτοιων ενώσεων, ως τώρα, ήταν ο συνδικαλιστικός αποκλεισμός των επισφαλών εργαζομένων, οι πελατειακές σχέσεις με την εργοδοσία, και η εκτόνωση των όποιων αγωνιστικών διαθέσεων εξέφραζε η βάση των εργαζομένων σε διακλαδική κατεύθυνση. Αυτή η ρύθμιση είχε στην κορυφή της μια συνδικαλιστική συντεχνία (ΕΣΗΕΑ), που έχει στις τάξεις της και εργοδότες μεγαλοδημοσιογράφους, και διασφαλίζει την οικονομική ευμάρεια των μελών της μέσω του «αγγελιόσημου», της ρύθμισης ότι ένα ποσοστό των κερδών από τις διαφημίσεις θα πηγαίνει στα ταμεία της Ένωσης (τα οποία γι’ αυτό τον λόγο είναι αρκούντως υγιή για τα συνδικαλιστικά δεδομένα).

Είναι ξεκάθαρο ότι με την αναδιάρθρωση που επιχειρούν τα αφεντικά καταργούν τις ως τώρα κλαδικές συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες, επιζητώντας να τις αλλάξουν με επιχειρησιακές συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες. Οι εργατοπατέρες της ΕΣΗΕΑ και των άλλων γραφειοκρατικών ενώσεων παύουν να είναι τα χαϊδεμένα που κέρδιζαν τη συμπάθεια των αφεντικών μέσω της προσωπικής συνδιαλλαγής και, από τη στιγμή που δεν θα υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις για να υπογράφουν, τους απομένουν μόνο οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και οι διαλέξεις για το «λειτούργημα» της δημοσιογραφίας. Παρόλα αυτά, ακόμα και την ύστατη στιγμή, τη στιγμή του θεσμικού τους θανάτου, οι εργατοπατέρες συνεχίζουν να μην κάνουν αυτό που δεν ξέρουν πώς να κάνουν (σοβαρές απεργιακές κινητοποιήσεις διαρκείας) και συνεχίζουν να κάνουν το μόνο που γνωρίζουν ως επαγγελματίες συνδικαλιστές: Να κοιτάνε πώς θα εκτονώσουν τις αγωνιστικές διαθέσεις της βάσης των εργαζομένων και να οδηγούνται μόνο κάτω από την πίεση αυτής της βάσης στις όποιες απεργιακές κινητοποιήσεις.

Εμείς ήμασταν πάντα στην πρώτη γραμμή της σύγκρουσης με τις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες των ΜΜΕ, ακριβώς γιατί βλέπαμε τον ως τώρα ρόλο τους. Στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται εξακολουθούμε να μην περιμένουμε τίποτα σοβαρό σε μαχητική κατεύθυνση από αυτές. Άλλωστε για να έχει ο αγώνας μας κάποιο νικηφόρο αποτέλεσμα θα πρέπει να ξεφύγει από τα χέρια των επαγγελματιών συνδικαλιστών και να περάσει στην βάση της βιομηχανίας, όπως και να ξεφύγει από τα περιορισμένα πλαίσια απεργιακής νομιμότητας που επιτρέπουν κράτος και αφεντικά.

Η επίθεση που δεχόμαστε οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ είναι μέρος του ευρύτερου ταξικού πολέμου που μας έχουν κηρύξει ντόπια και ξένα αφεντικά. Η προώθηση των εξατομικευμένων συμβάσεων, η δημιουργία ενός φθηνού και φοβισμένου εργαζόμενου-λάστιχου, αποτελεί διαχρονική και διακλαδική επιθυμία των αφεντικών. Πριν από 20 χρόνια υιοθετήθηκε για πρώτη φορά στα ΜΜΕ το μοντέλου του άμισθου νέου εργαζόμενου που κάνει «πρακτική», για να γίνει σιγά-σιγά κανόνας και σε άλλους κλάδους. Τώρα επιχειρείται η επέκταση του μοντέλου της επισφαλούς εργασίας στο σύνολο του εργατικού δυναμικού κάθε επιχείρησης, και αυτή η αναδιάρθρωση εφαρμόζεται πάλι πρώτα στα ΜΜΕ. Επίσης, επιθυμούν να ξεμπερδέψουν πρώτα με το μέτωπο των εργαζόμενων στα ΜΜΕ, έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα η μιντιακή προπαγάνδα όταν θα επιχειρήσουν να επιβάλουν τα ίδια και στους άλλους κλάδους (κάτι που προφανώς έχει ξεκινήσει μεμονωμένα).

Το κεντρικό ζήτημα, επομένως, είναι ο αγώνας αυτός να στηριχτεί κοινωνικά ενάντια στην προπαγάνδα που θα διακινήσουν μέσω απεργοσπαστικών μηχανισμών τα αφεντικά των ΜΜΕ. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σε αυτήν την κρίση. Οι προβλέψεις του μνημονίου, μετά τους «μικροαστούς» φορτηγατζήδες και τους σεκιουριτάδες, εφαρμόζονται στους «ρουφιάνους» δημοσιογράφους, με το βεβαρημένο πρόσφατο παρελθόν του κλάδου στη μετάδοση της απεργοσπαστικής γραμμής των αφεντικών στις συγκρούσεις τους με άλλους κλάδους. Ο κοινωνικός αυτοματισμός απέναντι στον επιμέρους αγώνα που θα ξεσπάσει, έτσι ώστε να περάσουν τα βάρβαρα ταξικά μέτρα συνολικά, αποτελεί το πρώτο μέλημα των αφεντικών.

Οφείλουμε, εντέλει, πίσω από την κυνική στρατηγική ξένων και ντόπιων αφεντικών, να αναγνωρίσουμε έναν μεγάλο, υπόγειο φόβο, μια πρόγευση του οποίου αποτελούν οι μέχρι τώρα ταξικές συγκρούσεις σε Ελλάδα, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία κ.α.: τη μετατροπή της κοινωνικής απόγνωσης σε ταξική αλληλεγγύη, την ένωση των επιμέρους αγώνων, το ξεπέρασμα της συνδικαλιστικής διαμεσολάβησης, το ολικό μπλοκάρισμα της καπιταλιστικής οικονομίας μέσα από άγριες απεργιακές μάχες που θα επεκτείνονται στο κοινωνικό εργοστάσιο, πέρα από τα απεργιακά πυροτεχνήματα των γραφειοκρατών. Εμείς έχουμε διαλέξει στρατόπεδο, απέναντι από τους προϊστάμενους μας, τα τσιράκια των αφεντικών και τους μπράβους τους.

Μην τους κάνεις την χάρη, να πιστέψεις και να αναπαράγεις ένα ακόμα ψέμα τους: Ότι εμείς οι εργαζόμενοι των ΜΜΕ είμαστε στο ίδιο στρατόπεδο με τους μεγαλοδημοσιογράφους που τόσα χρόνια σε συκοφαντούσαν όποτε αγωνιζόσουν.

Το παρακάτω κείμενο μοιράστηκε στους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες που συμμετείχαν στην απεργιακή συγκέντρωση και πορεία που πραγματοποιήθηκε στους δρόμους της Αθήνας την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου:

Το πρώτο μούδιασμα υποχωρεί, η στωική υπομονή εξαντλείται, οι ελπίδες για «σωτηρία» μέσω του Μνημονίου αποδεικνύονται ψευδαισθήσεις και διαλύονται. Η ανάγκη «εθνικής συνεννόησης» είναι μια καραμέλα που δεν καταπίνεται τόσο εύκολα πια. Ο πόλεμος που έχει κηρυχτεί εναντίον των εργαζομένων είναι ταξικός και αποτυπώνεται οδυνηρά στα ποσοστά της ανεργίας που διογκώνονται, στους μισθούς και τις συντάξεις που εξανεμίζονται, στα κεκτημένα με αγώνες εργασιακά δικαιώματα που καταστρατηγούνται πλέον και με το νόμο.

Τα ΜΜΕ είναι, όχι τυχαία, από τις πρώτες μεγάλες βιομηχανίες που αναδιαρθρώνονται βάσει των επιταγών του νέου εργασιακού μεσαίωνα, καθώς μπροστά στις κοινωνικές αντιδράσεις που έρχονται είναι επιτακτικό για το σύστημα να διασφαλίσει την προπαγάνδα του. Αυτό συμβαίνει άλλωστε τόσο καιρό, με τους διατεταγμένους σε υπηρεσία μεγαλοδημοσιογράφους να περνάνε από τις στήλες και τα τηλεπαράθυρα τη γραμμή του Μνημονίου, σχεδιάζοντας να υφαρπάξουν την κοινωνική συναίνεση. Επιχειρείται λοιπόν το σύνολο των εργαζομένων στην ενημέρωση να καταστεί ευάλωτο στους εργοδοτικούς εκβιασμούς και το ρεπορτάζ να βγαίνει υπαγορευμένο από τους εργολάβους εκδότες και καναλάρχες, από τα κυβερνητικά γραφεία και τη ΓΑΔΑ. Έτσι, τα αφεντικά των ΜΜΕ περνούν από τους πρώτους στα μαγαζιά τους τις μαζικές απολύσεις, τις περικοπές μισθών και την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, εφαρμόζοντας πιστά τη συνταγή ΔΝΤ.

Η επίθεση είναι συντονισμένη και στρατηγική. Ο Ψυχάρης στο ΔΟΛ, με τη μέθοδο του σοκ, κλείνει ολόκληρα μαγαζιά και προχωρά σε μαζικές απολύσεις. Απ’ την άλλη, στον «Πήγασο», ο Μπόμπολας ανακοινώνει βάσει σχεδίου τις απολύσεις σταδιακά. Ο Αλαφούζος στο ΣΚΑΪ, με την απειλή της απόλυσης, εκβιάζει την υπογραφή ατομικών συμβάσεων και την αποδοχή μείωσης μισθών. Ο Σαραντόπουλος κλείνει την «Απογευματινή», η Τεγοπούλου στην «Ελευθεροτυπία» προχωρά σε απολύσεις και περικοπές. Η ΕΡΤ απολύει 1047 συμβασιούχους, ο ΑΝΤΕΝΝΑ ανακοινώνει τακτικά απολύσεις τεχνικών, ο 902 τις κάνει χωρίς να τις ανακοινώνει. Απολύσεις, μειώσεις μισθών και εκβιασμοί λαμβάνουν καθημερινά χώρα και στα μικρότερα μαγαζιά. Όπως είχε προβλεφθεί, το κλείσιμο του «Ελεύθερου Τύπου» πριν από περίπου 2 χρόνια ήταν μόνο η αρχή.

Αυτό που ίσως δεν προβλεπόταν ήταν η απόφαση των εργαζομένων να αντεπιτεθούν. Κατά την απεργία της 30ής Νοέμβρη στα ΜΜΕ, η συσσωρευμένη οργή ξεσπά σε μια δυναμική πορεία 2.000 ανθρώπων και σε μια ανοιχτή συνέλευση, με τη συμμετοχή εργαζομένων απ’ όλους τους κλάδους. Σπάζοντας τους παλιούς διαχωρισμούς και οργανώνοντας την πίεσή τους από τα κάτω, οι εργαζόμενοι απαιτούν αγωνιστικές αποφάσεις από τα σωματεία. Η κήρυξη της 48ωρης απεργίας στα ΜΜΕ στις 17-18 Δεκεμβρίου, η οποία για πρώτη φορά απειλεί την έκδοση των προσοδοφόρων κυριακάτικων φύλλων των εφημερίδων, είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της πίεσης.

Το πεδίο της μάχης δεν είναι προνομιακό. Θεωρώντας εαυτούς κάτι σαν «εργάτες του πνεύματος», η πλειοψηφία των δημοσιογράφων είχαν ξεχάσει ότι, έτσι ή αλλιώς, παραμένουν εργάτες. Το ιδεολόγημα του «λειτουργήματος» αποτέλεσε τον δούρειο ίππο για την αποδοχή δυσχερών εργασιακών όρων κατά την είσοδο των νέων εργαζομένων στο επάγγελμα. Ταυτόχρονα, με την εμφάνιση των πολυάριθμων ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών και την προώθηση μιας lifestyle δημοσιογραφίας, η ενημέρωση γίνεται «ιλουστρασιόν». Οι φοιτητές των δημοσιογραφικών σχολών στέλνονται σε άμισθη πρακτική άσκηση, οι νέοι εργαζόμενοι δουλεύουν ως δόκιμοι, ως «μαύροι», ως «μπλοκάκηδες», γίνονται αναλώσιμο – και άρα υπάκουο – δυναμικό στα χέρια των εργοδοτών. Σήμερα, η ατομική διαπραγμάτευση των μισθών και των όρων της εργασίας είναι δυστυχώς οδυνηρή πραγματικότητα για την πλειοψηφία των εργαζομένων, ενώ τα δελτία των 8 και τα εξώφυλλα των εφημερίδων έχουν αναδειχτεί σε κοινωνικό εχθρό. Το σωματείο των Συντακτών έχει τεράστια ευθύνη. Επιλέγοντας να λειτουργεί ως μια κλειστή λέσχη λίγων και εκλεκτών, κλείνοντας την πόρτα στους νέους εργαζόμενους, πριμοδοτώντας τη συνδικαλιστική πολυδιάσπαση του κλάδου των ΜΜΕ και λειτουργώντας πάντα ως βαλβίδα εκτόνωσης προς το συμφέρον των εκδοτών, η ΕΣΗΕΑ έθρεψε το θηρίο που τώρα θέλει να μας φάει όλους.

Οι εργάτες στη βιομηχανία των ΜΜΕ στεκόμαστε στην απέναντι πλευρά και, ως κομμάτι της κοινωνίας που αγωνίζεται, αρνούμαστε το μέλλον και το ρόλο που μας επιφυλάσσουν. Αυτή τη στιγμή δεν χωράει καμία λογική διαπραγμάτευσης με τα αφεντικά, κι όσοι παραδοσιακά αρέσκονταν σε αυτή και υπολογίζουν να συνεχίσουν θα αντιμετωπίζονται εξίσου εχθρικά. Η ΕΣΗΕΑ και τα υπόλοιπα σωματεία του χώρου οφείλουν άμεσα να εντάξουν όλους τους επισφαλώς εργαζόμενους στους κόλπους τους, και να προχωρήσουν σε απεργίες διαρκείας. Μόνο οι ανυποχώρητοι αγώνες μας μπορούν να γίνουν ασπίδα προστασίας απέναντι στους άγριους καιρούς. Κι αν οι εργοδότες απειλούν ότι θα μας κλείσουν τα μαγαζιά, να γνωρίζουν ότι τα μαγαζιά τους δεν υπάρχουν – και δεν θα υπάρξουν – χωρίς εμάς. 

Σ’ αυτό τον πόλεμο, η απάντησή μας είναι ταξική και η φωνή μας είναι όπλο στα χέρια της κοινωνίας, όχι των εργοδοτών. Απέναντι στο σύστημα που ανέκαθεν μας έκλεβε τη ζωή και τώρα θέλει να σκυλέψει στο θάνατο των εργασιακών δικαιωμάτων μας, οι εργαζόμενοι θα πούμε την τελευταία λέξη. Δύναμή μας είναι η αλληλεγγύη και η αυτοοργάνωση. Για την περιφρούρηση των αγώνων μας προς κάθε κατεύθυνση. Για την υπεράσπιση της αξιοπρέπειάς μας.

Την Πέμπτη 4/11 ομάδα εργαζομένων της συνέλευσης προσπάθησε να μπει στο κτίριο των περιοδικών του Πηγάσου στον Παράδεισο Αμαρουσίου για να μοιράσει κείμενο στους εργαζόμενους. Στην είσοδο συνάντησε την άρνηση του φύλακα με το επιχείρημα ότι “υπάρχει εντολή από τη διοίκηση να μην επιτρέπεται σε κανέναν άλλον η είσοδος εκτός από τους έχοντες εργασία”. Σύμφωνα με τη διοίκηση απαιτείται ειδική άδεια για να εισέλθουν στο χώρο, ακόμα και συνάδελφοι εργαζόμενοι, ακόμα και μέλη σωματείων και ενώσεων. Προφανώς και τα αφεντικά έχουν αντιληφθεί ότι η απομόνωση των εργαζομένων βοηθάει στη διατήρηση των χαμηλών αντιστάσεων εκ μέρους τους. Προφανώς και αντιλαμβάνονται οι διοικήσεις ότι σε τέτοιες περιόδους έντασης και επίθεσης στους εργαζόμενους καλό είναι να αποφεύγονται τα πέρα δώθε, οι πολλές συζητήσεις και η έκφραση αλληλεγγύης.

Τα περιοδικά ήταν πάντα χώρος μειωμένων αντιστάσεων σε σχέση με άλλα μέσα και αυτό το ιδιότυπο καθεστώς (“εμείς είμαστε αλλιώς, υπηρετούμε το lifestyle αλλά δεν μπαίνουμε στη λογική του εργαζόμενου και όλα αυτά περί απολύσεων, μισθών, δικαιωμάτων είναι μακριά από εμάς”) καλλιεργείται βέβαια και από τα μέσα. Άλλωστε στην παρέμβαση της Πέμπτης όταν έπειτα από τη σχετική άρνηση της Διοίκησης κλήθηκε η συνδικαλιστική εκπρόσωπος, οι απαντήσεις της ήταν αποστομωτικές: “γιατί να κάνουμε δράσεις που εγείρουν αντιδράσεις και προκαλούν εντάσεις; μπορείτε να στέλνετε τα κείμενα με email στους εργαζόμενους!”

Η λύση που είχε να προτείνει ήταν να αφήσουμε 30 κείμενα για να τα αφήσει σε κάποιο σημείο και να τα παίρνουν από εκεί οι εργαζόμενοι. Ο αριθμός 30 βέβαια προκαλεί εντύπωση αφού οι εργαζόμενοι στο συγκεκριμένο κτίριο φτάνουν τους 130 αλλά τα επιχειρήματα ήταν ακλόνητα: “30 άτομα είμαστε της ΕΣΠΗΤ, μην αφήνετε παραπάνω, θα πάει τόσο χαρτί χαμένο και από οικολογική σκοπιά το λέω”! Προφανώς για τις 2 εργαζόμενες – μέλη της ΕΣΠΗΤ οι υπόλοιποι εργαζόμενοι- μη μέλη της ΕΣΠΗΤ δεν υπάρχουν: είναι δόκιμοι, ανασφάλιστοι, επισφαλείς με μπλοκάκια, κτλ και όσο αόρατοι είναι για τα αφεντικά άλλο τόσο αόρατοι είναι για τους συνδικαλιστές.

Θα μπορούσε κάποιος επίσης να διαπιστώσει ένα πρόβλημα ιεράρχησης προτεραιοτήτων: ας νιώσουν πρώτα την ευαισθησία και την αλληλεγγύη απέναντι σε συναδέλφους που δέχονται την εκμετάλλευση με κάθε τρόπο δουλεύοντας στα περιοδικά όπως και απέναντι σε συναδέλφους που έρχονται να μοιράσουν ένα κείμενο και ας εκφράσουν τις οικολογικές ευαισθησίες τους στέλνοντας mail (στους εργαζόμενους πάντα) με την υποσημείωση “παρακαλώ μην τυπώσετε το παραπάνω παρά μόνο αν είναι απολύτως ανάγκη”.

Από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με όλους τους εργαζόμενους σε κάθε απομονωμένο ή μη μαγαζί, βάζοντας μπροστά τους κοινούς μας αγώνες και απέναντι τους κοινούς μας εχθρούς.

Την επόμενη φορά που θα θελήσουμε να επικοινωνήσουμε με όσους εργάζονται στο συγκεκριμένο μαγαζί, θα φροντίσουμε να έχουμε βγάλει την “ειδική άδεια”: όχι αυτή που χορηγούν τα αφεντικά, αλλά αυτή που επικυρώνεται από τη μαζική παρουσία και την αγωνιστική διάθεση εντός και εκτός των τειχών.

Ακολουθεί το κείμενο που επιχειρήθηκε να μοιραστεί στους εργαζόμενους:

Ο χώρος των περιοδικών και προ κρίσης ήταν ένα λαμπρό πεδίο για να δοκιμαστούν και να εδραιωθούν τελικά όλες οι “νέες μορφές απασχόλησης”: απλήρωτη πρακτική, ελαστική εργασία, “μπλοκάκια”, απολύσεις χωρίς αποζημίωση, κτλ. Μήπως ήταν σπάνιο φαινόμενο σε ένα περιοδικό το 50% τουλάχιστον των εργαζομένων να προσέρχεται κανονικά και καθημερινά στο γραφείο και παρ’ όλα αυτά να αμείβεται ως εξωτερικός συνεργάτης με δελτίο παροχής υπηρεσιών; Μήπως δεν ήταν εδραιωμένη πρακτική οι εργαζόμενοι τις μέρες κλεισίματος να δουλεύουν 12ωρα και 15ωρα, που βέβαια ποτέ δεν πληρώνονταν ως υπερωρίες; Μήπως δε συνέβαινε συχνά νεαροί συνάδελφοι να δουλεύουν με εξοντωτικά ωράρια για μερικούς μήνες και να κρινόταν μετά ότι τελικά “δεν κάνουν για το περιοδικό”;

Τα πράγματα όμως άλλαξαν. Προς το χειρότερο. Οι μεγαλοεκδότες και τα τσιράκια τους (διευθυντές, αρχισυντάκτες, αλλά και κάποιοι συντάκτες που έβλεπαν και βλέπουν εαυτούς ωσάν την ελίτ αυτής της κοινωνίας – δεν είναι λίγα τα lifestyle περιοδικά που έχουν καλλιεργήσει τέτοιες τάσεις και συμπεριφορές) χρησιμοποιούν πλέον καθημερινά τη μόνιμη απειλή του κλεισίματος της έκδοσης και την τρομοκρατία της απόλυσης.

Και εκεί που οι εργαζόμενοι στις περιοδικές εκδόσεις τα έκαναν όλα, τώρα πρέπει να κάνουν ακόμα περισσότερα. Να τα κάνουν όλα και να συμφέρουν. Πολύ συχνά μάλιστα οι εργαζόμενοι σε κάθε περιοδικό δεν ξεπερνούν τα 3-4 άτομα, τα οποία είναι και συντάκτες και αρχισυντάκτες (του εαυτού τους) και φωτογράφοι και –αν μπορούν, γιατί όχι;– γραφίστες ή τεχνικοί. Και δουλεύουν για διάφορους τύπους που αυτοαποκαλούνται εκδότες – πολλοί από αυτούς είναι και γνωστοί μεγαλοδημοσιογράφοι (έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε…), οι οποίοι τους κάνουν τη «χάρη» και τους προσφέρουν δουλειά, απαιτώντας μάλιστα υποχρεωτική παρουσία στα γραφεία που ξεπερνά σχεδόν πάντοτε το 8ωρο χωρίς να πληρώνεται ως υπερωρία, με το αξεπέραστο επιχείρημα: «γιατί, δημόσιος υπάλληλος είσαι»;

…Κι αν δεν προλαβαίνεις να κλείσεις όλη την ύλη του περιοδικού, γιατί εννοείται πως είσαι «άχρηστος», υπάρχει πάντοτε και το σπίτι σου για να δουλέψεις το βράδυ και το επόμενο πρωί πριν πας στη δουλειά (!) και το σαββατοκύριακο. Και βέβαια, τον πρώτο καιρό μάλλον δεν θα πληρωθείς, γιατί είσαι νέος και πρέπει να μάθεις: Πρακτική άσκηση έχεις κάνει εδώ; Ή μήπως προτιμάς να γίνεις εθελοντής; – ουκ ολίγα τα γνωστά ονόματα αφεντικών (μικρών, μεγάλων και μεγαλύτερων, αριστερών και δεξιών) που συνωστίζονται στη μαύρη λίστα των εργαζόμενων. Αργότερα πάλι, μάλλον θα σε προσλάβει με …μπλοκάκι (“έτσι δουλεύουν όλοι οι δημοσιογράφοι χρόνια τώρα”), και ίσως κάποτε μετά από πολλά χρόνια να σου δώσει και τη σύμβαση (μέχρι τότε βέβαια συλλογική σύμβαση εργασίας δε θα υπάρχει ένεκα ΔΝΤ και μέτρων λιτότητας). Του υπαλλήλου γραφείου θα είναι αυτή, με ΙΚΑ (όπως δουλεύουν πάρα πολλοί γραφίστες) ; Ή μήπως του συντάκτη, με ΕΤΑΠ-ΜΜΕ;

Αυτό είναι καθαρά θέμα τύχης: Θα ασφαλιστείς στο ΕΤΑΠ -ΜΜΕ ,αν έχει τύχει να ακούσεις εσύ κάπου για την αόρατη ΕΣΠΗΤ (και όμως υπάρχει! Είναι η ένωση συντακτών περιοδικού και ηλεκτρονικού τύπου) και την ύπαρξη συλλογικής σύμβασης εργασίας, ή το προτείνει ο εργοδότης σου γνωρίζοντας ότι σε αντίθεση με το ΙΚΑ που κυνηγάει αυτούς που δεν πληρώνουν στην ώρα τους τις εισφορές, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ είναι λιγότερο πιεστικό. Και όταν – όπως τώρα – η διαφημιστική πίτα μικραίνει και οι παχιές αγελάδες δε βγάζουν άλλο γάλα …αυτός τι κάνει; Μειώνει τα κέρδη του; Φυσικά και όχι. Μειώνει το κόστος του. Μειώνει χωρίς καμία προειδοποίηση και χωρίς καμία αναστολή τις αμοιβές – «γιατί δεν βγαίνει» – και βεβαίως δεν πληρώνει. Ποιος άλλωστε θα τον ελέγξει και ποιος θα τον εμποδίσει; «Μα, για τα λεφτά κάνεις έτσι;», θα σε ρωτήσει, ενώ περιμένει εναγωνίως να ψηφιστούν και άλλα μέτρα που θα του …λύσουν τα χέρια: Απελευθέρωση απολύσεων, περιορισμός αποζημιώσεων, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων. Το λέει πια ο νόμος.

Τόσα χρόνια εκδότες και εργαζόμενοι δε μοιραζόμασταν τα κέρδη. Έτσι και τώρα δεν πρέπει να δεχτούμε να μοιραστούμε τις ζημιές (στην πραγματικότητα τη μικρή μείωση κερδών που προκαλεί η κρίση στους μεγαλομαφιόζους των εκδόσεων, οι περισσότεροι από τους οποίους αντισταθμίζουν τις όποιες απώλειες στις εκδόσεις από τις πραγματικές μπίζνες τους: τις κατασκευαστικές εταιρείες, τις τράπεζες, τα ομόλογα,κτλ…)

Σήμερα ακόμα περισσότερο είναι η στιγμή να αντισταθούμε ατομικά και συλλογικά. Να μη δεχτούμε τις μειώσεις μισθών, τις απολύσεις, την εντατικοποίηση της εργασίας. Να συζητήσουμε, να οργανωθούμε και να δράσουμε αποφασιστικά και ενωμένα, όχι μόνο βρισκόμενοι σε άμυνα αλλά και επιθετικά για ότι μας ανήκει. Για πραγματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, για ανατροπή του καθεστώτος με μπλοκάκι, για 8ώρο με έμμισθη σχέση, για μείωση του όγκου εργασίας, για αύξηση των μισθών.

Η τελευταία εμπειρία μετά τις απολύσεις στο κεντρικό κτίριο του Πηγάσου και στον ΔΟΛ και στην κήρυξη της 48ώρης απεργίας, έδειξε τις αδυναμίες μας αλλά και τη θέληση για αντίσταση. Μπορεί μια 24ωρη ή 48ωρη απεργία στον περιοδικό τύπο να μη θεωρείται κρίσιμη, αλλά η συμμετοχή μας σε αυτή δείχνει στα αφεντικά τις διαθέσεις μας για αντίσταση και αγώνα. Το πρόβλημα της οργάνωσης που τέθηκε από πολλούς εργαζόμενους πρέπει να αρχίσει να βρίσκει πρακτικές λύσεις και εφαρμογές, καταρχήν με γενική συνέλευση όλων των εργαζομένων. Να προκαλέσουμε συνελεύσεις εργαζομένων σε κάθε περιοδικό, σε κάθε όροφο, σε κάθε μαγαζί από κοινού με όλους τους εργαζόμενους: δημοσιογράφους, γραφίστες, τεχνικούς και διοικητικούς, μπλοκάκια και έμμισθους, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Να κινήσουμε αγωνιστικές διαδικασίες, με συμμετοχές από όλους τους κλάδους, να συντονιστούμε με συναδέλφους από άλλα μαγαζιά.Να μην αφήσουμε καμιά απόλυση να περάσει. Κανένας εργαζόμενος δεν είναι μόνος του.

Να συμμετέχουμε στις γενικές απεργίες από κοινού με όλους τους εργαζόμενους σε κάθε μαγαζί, βάζοντας μπροστά όλα τα αιτήματα του κλάδου, αλλά και τα αιτήματα όλων των εργαζόμενων και των ανέργων κάθε ηλικίας και χώρας προέλευσης για μισθούς, ένσημα, «ανθρώπινες» συνθήκες εργασίας απέναντι στην πιο βίαιη επίθεση που βιώνει η εργατική τάξη τα τελευταία χρόνια.

…απολύοντας εργαζόμενους…

Στις 3 Σεπτεμβρίου, ο ΔΟΛ (Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη) ανακοινώνει το κλείσιμο των εκδόσεων «Ελληνικά Γράμματα» που μετρούν ιστορία μισού αιώνα στον χώρο των εκδόσεων. Χωρίς καμιά προειδοποίηση πετούν στον δρόμο 94 εργαζόμενους, ενώ αρνούνται οποιαδήποτε συνεννόηση μαζί τους, αφού η προστασία της κερδοφορίας του ΔΟΛ επιβάλλει ανθρωποθυσίες. Υπάρχει και συνέχεια. Ταυτόχρονα, ανακοινώνει 150 απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων (45 έγιναν ήδη) και 135 δημοσιογράφων ως «απαραίτητη προϋπόθεση εξυγίανσης» του Οργανισμού. Βέβαια η «εξυγίανση» ξεκινά από κλητήρες, οδηγούς και τεχνικούς αφήνοντας ανέγγιχτα τα καλοπληρωμένα παπαγαλάκια της εργοδοσίας.

Τυχαίο; Δε νομίζω! Και αφού ο Ψυχάρης πέταξε το μπαλάκι, πρόθυμος ο Μπόμπολας πήρε πάσα, κάνοντας 15 απολύσεις διοικητικών στον Πήγασο κι εξαγγέλλοντας άλλες 150 δημοσιογράφων. Από δίπλα, και τα «προοδευτικά αφεντικά» της Ελευθεροτυπίας, οικογένεια Τεγόπουλου και λοιποί, προχωρούν σε 36 απολύσεις τεχνικών. Βέβαια, η «ριζοσπαστική» τους σκέψη έχει αφήσει και παραδείγματα πίσω της. Πώς; Απολύοντας 7 συντάκτες και απασχολώντας στην θέση τους 30 φοιτητές σε καθεστώς πρακτικής άσκησης-άμισθης εργασίας. Η κρίση επιβάλλει φτηνές λύσεις και το εμπόρευμα-εργατική δύναμη πρέπει να υποτιμηθεί. Οι περικοπές, οι απολύσεις και οι «εθελούσιες έξοδοι» είναι η απάντηση των αφεντικών. Και για όσους έχουν ανοιχτά ερωτήματα, υπάρχει η απάντηση της εργοδοτικής τρομοκρατίας, οι απειλές και οι εκβιασμοί.

…εξαπολύοντας το δηλητήριό τους…

Τα αφεντικά των ΜΜΕ, όμως, ούτε μικρομάγαζα διατηρούν ούτε μπακάληδες είναι. Πρόκειται για επιχειρηματίες που είναι βαθιά ενσωματωμένοι στο πολιτικό-οικονομικό σύστημα της ψωροκώσταινας. Ξέρουν πολύ καλά τι σημαίνουν μίζες από δημόσια έργα, πολιτικά σκάνδαλα και ισορροπίες συμφερόντων στα πλαίσια του δημοκρατικού ολοκληρωτισμού που ζούμε. Γι’ αυτό και διαχρονικά οι μηχανισμοί των ΜΜΕ αποτελούν το μακρύ χέρι του καθεστώτος που πρόθυμα προπαγανδίζει τις προσταγές του κράτους και του κεφαλαίου. Μάλιστα, στην συγκυρία της καπιταλιστικής κρίσης και των δομικών αδιεξόδων του ντόπιου πολιτικού συστήματος, έχουν αυξημένα καθήκοντα. Πότε με το καρότο και πότε με το μαστίγιο, σπέρνουν τον φόβο και τον πανικό στο κοινωνικό σώμα εκβιάζοντας την συναίνεση, την αδράνεια, την υποταγή. Κονδυλοφόροι και τηλεπαραθυράκηδες της εξουσίας έχουν αναλάβει τον στιγματισμό και την εκτόξευση λάσπης εναντίον οποιουδήποτε εργατικού κλάδου και κοινωνικού κομματιού σηκώνει το κεφάλι και αντιστέκεται. Στήνουν τηλεδικαστήρια και από τη θέση της πολιτικής αγωγής, μεθοδεύουν την διάχυση της διχόνοιας και των διαχωρισμών στις τάξεις των καταπιεσμένων, ενώ επιβάλλουν την σιωπή σε οτιδήποτε θίγει τα θέσφατα των αφεντικών τους και τις ισορροπίες στο πεδίο του κοινωνικού-ταξικού ανταγωνισμού.

…να σπάσουμε τον τσαμπουκά τους!

Η βιομηχανία των ΜΜΕ έχει για θεμέλιά της εκατοντάδες νέους εργαζόμενους που αναγκάζονται να απασχολούνται άμισθοι και ανασφάλιστοι ενώ τα αφεντικά μας εξασφαλίζουν απρόσκοπτα την κερδοφορία τους. Εμείς, ως κομμάτι της φοιτητικής πραγματικότητας του ΕΜΜΕ έχουμε την εικόνα πρακτικάριων που αναλώνονται σε χαμαλοδουλειές, νεαρών που δουλεύουν άμισθοι 6 και 12 μήνες ελπίζοντας να μπουν στο μισθολόγιο, «μαθητευόμενων» εργαζόμενων που τρέχουν να καλύψουν επίπονα πόστα για να συμπληρώσουν κανένα ένσημο. Και το γνωρίζουμε γιατί απλούστατα, έχουμε βρεθεί σε τέτοιες θέσεις.

Ο άγριος μετασχηματισμός των εργασιακών σχέσεων υπέρ του κεφαλαίου αφορά και αγγίζει κάθε εκμεταλλευόμενο κομμάτι της κοινωνίας. Ο επίπλαστος διαχωρισμός φοιτητών-εργαζομένων καταρρίπτεται μέσω της επιτακτικότητας των αγώνων που πρέπει να δοθούν. Η πρόσφατη κινηματική ιστορία (απ’ το φοιτητικό κίνημα του 06΄-07΄ μέχρι τις κλαδικές απεργίες του εδώ και τώρα) έχει αποδείξει ότι οι αγώνες που κλείνονται στον εαυτό τους και γίνονται αυτοαναφορικοί, έχουν περιορισμένη δυναμική και διάρκεια και εγκλωβίζονται στις μερικές διεκδικήσεις. Η διάσπαση και ο κατακερματισμός τους δεν ευνοούν την συλλογικοποίηση των κοινών υποθέσεων. Αόρατοι σταματάμε να είμαστε όταν η κίνησή μας συναντιέται στις συνελεύσεις, στους δρόμους, στις απεργίες και σε κάθε στιγμή που επιλέγουμε για όπλο μας την αλληλεγγύη.

Δεν μας παραμυθιάζουν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, οι απεργίες πυροτεχνήματα των συνδικάτων, ο ξεπουλημένος ρόλος της ΕΣΗΕΑ που βάζει πλάτη σε εκδότες και καναλάρχες. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά πως πρέπει να οργανώσουμε και να καθορίσουμε εμείς οι ίδιοι τις μαχητικές και από τα κάτω απαντήσεις μας. Η μόνη στάση απέναντι στην τρομοκρατία των αφεντικών είναι η αντίσταση. Είμαστε τα θεμέλια των βιομηχανιών του καπιταλισμού και μόνο με τη συλλογική μας δύναμη μπορούμε να τις γκρεμίσουμε.

Οδός Σταδίου 21/9. Η κάθοδος-ή μάλλον άνοδος- των οδηγών και ιδιοκτητών φορτηγών στο Σύνταγμα. Ελληνικές σημαίες, μαύρες σημαίες, κόρνες και συνθήματα, αναδεικνύουν τους διαμαρτυρόμενους ως το πιο συσπειρωμένο κοινωνικό κομμάτι του Σεπτεμβρίου της ΔΕΘ και του Μνημονίου (νούμερο 2). Μέσα στο ανάκατο πορευόμενο σύνολο και ένα μπλοκ 15-20 ατόμων, στο οποίο δεν υπάρχουν ελληνικές σημαίες, παρά μόνο δύο μαύρες, και ένα πανό το οποίο αναγράφει πως «όταν το άδικο γίνεται νόμος, η εξέγερση είναι καθήκον όλων μας» (προτροπή για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων;).

Στην Πανεπιστημίου, δύο τροχονόμοι μαλώνουν με έναν αναβάτη σε σκουτεράκι. Ο τελευταίος, διαμαρτύρεται με φωνές για το κλείσιμο της κάθετης που οδηγεί από την Πανεπιστημίου στη Σταδίου. Ο διάλογος, απολαυστικός: «Συγγνώμη κύριε μου… εργάζεστε;», ρωτά ο ένας τροχονόμος. «Φυσικά και εργάζομαι!», απαντά ο αναβάτης. «Ε, λοιπόν! Και αυτοί οι άνθρωποι εργαζόμενοι είναι και διαμαρτύρονται για τα προβλήματα τους! Τι δεν καταλαβαίνετε;», σε έντονο ύφος ο τροχονόμος. Λίγο αργότερα, οι οδηγοί αναρτούν μαύρη σημαία στο φυλάκιο του Αγνώστου Στρατιώτη και επιχειρούν να ανέβουν στα σκαλοπάτια της Βουλής. Ματ και κρότου λάμψης τους απωθούν. Οι τροχονόμοι δεν το γνωρίζουν αλλά, μάλλον, μόλις παρείχαν κάλυψη στην τέλεση τρομοκρατικών πράξεων. («Inside job», που λένε και οι φίλοι μας οι αμερικάνοι στις ταινίες;)

Την επόμενη το πρωί, τρομοκράτες-απολυμένοι των Ελληνικών Γραμμάτων και αλληλέγγυοι συγκεντρώνονται έξω από το Υπουργείο Εργασίας. Οι υπάλληλοι του Υπουργείου, τρομοκρατημένοι, τους κλείνουν την πόρτα κυριολεκτικά στα μούτρα και οι συγκεντρωμένοι απαιτούν σε έντονο ύφος, να ανοίξει για να περάσει μέσα η επιτροπή αγώνα για την τριμερή συνάντηση. Ένας αστυνομικός, που μόλις έχει φτάσει μαζί με ένα τζιπάκι γεμάτο στους ειδικούς φρουρούς, που βαριούνται, απευθύνεται στους συγκεντρωμένους. «Σας παρακαλώ…. Μη μου φωνάζετε σας λέω! Αφήστε με να μιλήσω… Μα ακούστε με! Δεν είμαι εδώ για να σας εμποδίσω να μπείτε… Είμαι εδώ για να βοηθήσω!». Μετά από λίγο ο αστυνομικός επιτρέπει την είσοδο, στο κτίριο, σε δύο άτομα της Επιτροπής.(Στήριξη τρομοκρατών κύριε νομοθέτη;)

Αργότερα, κατά το μεσημεράκι, κυκλοφορεί η είδηση για τις κρυφές, θερινές αλλαγές στον περίφημο τρομονόμο. Ως τρομοκράτες, λέει ο νομοθέτης ,μπορούν πλέον να διωχθούν και ακτιβιστές και συνδικαλιστές αρκεί να αποδειχθεί από το κατηγορητήριο σκοπούμενη βλάβη σε δημόσιο ή εθνικό συμφέρον. Κι αμέσως οι υποψιασμένοι μπαίνουν σε σκέψεις για την υπόθεση των συλλήψεων των συνδικαλιστών του Banquet: αν μερικοί συνδικαλιστές είναι πλέον τρομοκράτες, τότε όλοι οι συνδικαλιστές πλέον είναι τουλάχιστον κακοποιοί…

Την ίδια μέρα και σε άλλη εφημερίδα δημοσιεύεται η είδηση ενός καίριου πλήγματος του εθνικού μας συμφέροντος. Από την απεργία, λέει άλλη αστική φυλλάδα, των οδηγών επλήγησαν τα… σύκα(!), τα οποία δεν θα μπορέσει η χώρα να εξάγει. Με τέτοιο πλήγμα λοιπόν του εθνικού μας συμφέροντος, ας μην απορήσει κανείς αν απαγγελθούν κατηγορίες για σύσταση τρομοκρατικής οργάνωσης σε νταλικέρηδες ή ακόμα και στον πρόεδρο τους, ο οποίος έδινε στα κανάλια το τηλέφωνο επικοινωνίας της ομοσπονδίας για να μιλήσουν με τον «απλό κόσμο», ή ακόμα και στον «απλό κόσμο», ο οποίος θα επικοινωνήσει ή έχει επικοινωνήσει με τους οδηγούς. Πλημεληματικού τύπου βεβαίως-βεβαίως αφού ο τρομονόμος διαχωρίζει τον… καλό, τον κακό και τον άσχημο τρομοκράτη. Τελικά, μήπως οι νόμοι τρομοκρατούν; Όχι! Οι νόμοι νομοθετούν…

Βλ. και εδώ

Η «δημοκρατία» τους, όταν δεν δολοφονεί 15χρονους στα Εξάρχεια, εκδικείται με τον πιο χυδαίο και απάνθρωπο τρόπο. Μπάτσοι-φονιάδες σε εντεταλμένη υπηρεσία και δήθεν τυχαίες συναντήσεις ανοίγουν πυρ και δολοφονούν ή τραυματίζουν σοβαρά ανθρώπους που έχουν γυρισμένη την πλάτη τους.

Η περίπτωση του Σίμου Σεϊσίδη δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός. Έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά άλλων, και βέβαια είναι η ουσία του κράτους.

«Σε κυνηγάω γιατί είσαι αναρχικός. Σε επικηρύσσω γιατί είσαι φίλος και σύντροφος με άλλους αναρχικούς. Τι σημασία έχει αν δεν “δένουν” τα στοιχεία; Πετάω μια πιασάρικη ονομασία (Ληστές με τα Μαύρα), τσιμπάνε τα κοράκια των ΜΜΕ και έτοιμη η ιστοριούλα. Και όταν σε βρω, ακόμα και αν δεν με πυροβολήσεις, εγώ σου ρίχνω στο ψαχνό πισώπλατα. Αλλά δεν μου φτάνει μόνο το αίμα. Θέλω να σε ξεφτιλίσω κιόλας. Στο θάλαμο νοσηλείας σου, βάζω ένστολα σκυλιά να σε φυλάνε πέρα από κάθε ηθική και δεοντολογία. Η ηθική του Κράτους είναι δυνατότερη όλων. Οι γιατροί ακρωτηριάζουν το πόδι σου για να σε σώσουν, αλλά …μην το παρακάνουμε κιόλας. Το πόδι πρέπει να …εξαφανιστεί γιατί αν τύχει και γίνει καμία ιατροδικαστική εξέταση μπορεί και να αποκαλυφθεί πόσο φονιάδες είμαστε».

Τι κι αν η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος, με μια ανακοίνωση-καταπέλτη, «καταδικάζει το όργιο παραβίασης κάθε δεοντολογίας, ιατρικής και δικονομικής που λαμβάνει χώρα κατά τη νοσηλεία του Σίμου Σεϊσίδη σε ειδικό θάλαμο του ΚΑΤ», καθώς «είναι αδιανόητο να παρέχεται νοσηλεία στον κρατούμενο Σεϊσίδη υπό τα συνεχή βλέμματα αστυνομικών φρουρών και θεράποντες γιατροί και νοσηλευτές να εξαναγκάζονται σε ωμή παραβίαση του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας. Είναι επίσης αδιανόητα και προσβλητικά για τον πολιτισμό μας τα όσα καταγγέλλονται – ότι αστυνομικοί φρουροί φωτογραφίζουν τον κρατούμενο την ώρα που του γίνονται αλλαγές και καθαρισμοί περιττωμάτων, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύουν την νοσηλεία του από αποκλειστική νοσηλεύτρια επιλογής του νοσοκομείου»…

Αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους μπάτσους και τους πολιτικούς προϊστάμενούς τους. Αυτό που έχει σημασία είναι να φανεί πως όταν πια αποκτούν το πάνω χέρι εκδικούνται με τον πιο βάρβαρο τρόπο, ενώ παράλληλα στέλνουν και ένα μήνυμα σε όσους/όσες αποφασίζουν να αντιδράσουν και να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι σε αυτή την κρεατομηχανή.

Τελικά το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ έκανε πράξη αυτό που μουρμουριζόταν τις τελευταίες μέρες περί αναίρεσης της ειλημμένης απόφασης για συμμετοχή στην απεργία στις 20/05. Δεν έχουμε καμιά αμφιβολία ότι η απόφαση αυτή ταυτίζεται πλήρως με τα συμφέροντα του κράτους και των εργοδοτών, αφού πλέον και τη μέρα της απεργίας ο ιδεολογικός μηχανισμός των ΜΜΕ θα τεθεί στην υπηρεσία τους. Αυτό που περισσότερο μας εξοργίζει είναι μια “πρωτοβουλία” που πάρθηκε τις τελευταίες μέρες από κάποιους “συναδέλφους” και μέσω ενός κειμένου καλούσαν και άλλους συναδέλφους να υπογράψουν ότι “δεν επιθυμούν τη συμμετοχή των δημοσιογράφων στην απεργία”, όπως πάντα με προκάλυμμα την απρόσκοπτη ενημέρωση των πολιτών. Ας γνωρίζει τόσο η ΕΣΗΕΑ όσο και οι συγκεκριμένοι “συνάδελφοι” και όσοι υπέγραψαν είτε ηθελημένα, είτε από άγνοια, είτε από ανοησία το κείμενο ότι με ευθύνη ΔΙΚΙΑ τους, το “αλήτες – ρουφιάνοι” θα συνοδεύεται πλέον και με τον προσδιορισμό ΑΠΕΡΓΟΣΠΑΣΤΕΣ. Ντροπή σας!

Ακολουθεί η εδώ και καιρό κατατεθειμένη άποψή μας:

Η ιδεολογία του απεργοσπάστη στα ΜΜΕ

«Ο κόσμος κατάλαβε ότι απεργούσαν οι δημοσιογράφοι, αλλά πόσοι έμαθαν γιατί; Το θέμα έχει πολλές πλευρές, αλλά μήπως είναι η ώρα να γίνει αυτή η συζήτηση;»
Γ. Καρελιάς, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 04/04/2009

Το να είσαι απεργοσπάστης δεν είναι κι ότι καλύτερο για το προφίλ ενός εργαζόμενου. Ισχύει βλέπετε ακόμα στα κοινωνικά ήθη, το «την ρουφιανιά πολλοί λάτρεψαν, τον ρουφιάνο ουδείς». Όμως σε περιόδους όξυνσης της ταξικής έντασης, όταν δεν μένουν και πολλά όπλα στους εργαζόμενους για να υπερασπισθούν την ύπαρξη τους πέρα από το να υπενθυμίσουν στα αφεντικά που βασίζονται τα υπερκέρδη τους.

Όταν λοιπόν επανέρχεται το όπλο της απεργίας στα χέρια των εργαζομένων, τότε τα αφεντικά αρχίζουν να ανησυχούν και το πρώτο που κάνουν είναι να προσπαθούν να υπερασπιστούν την ηθική και την ιδεολογία του απεργοσπάστη. Αν στους υπόλοιπους χώρους εργασίας τα αφεντικά θα μιλήσουν γενικά για το ατομικό δικαίωμα στην εργασία, την ηθική της και το κοινωνικό σύνολο που πλήττεται, στο χώρο των ΜΜΕ υπάρχουν δυο ιδιαιτερότητες…

1. Τα ΜΜΕ κι οι απεργίες άλλων εργαζομένων

Πρώτον, λόγω του ιδεολογικού/θεσμικού τους ρόλου θα πρέπει να αναδείξουν αυτά τα ιδεολογικά επιχειρήματα των αφεντικών και του κράτους τους. Στην καλύτερη περίπτωση, η «δημοσιογραφική αντικειμενικότητα» και οι συνακόλουθες ιδεολογίες αυτού του «λειτουργήματος» υπαγορεύουν πλάι στα αιτήματα των απεργών να μπουν και οι επιπτώσεις τους στο κοινωνικό σύνολο. Είναι δύσκολο να προσεγγίσεις/παρουσιάσεις με ουδέτερο τρόπο ένα τόσο πολωτικό γεγονός, όπως είναι μια απεργία, αλλά ας υποθέσουμε ότι γίνεται. Τα αφεντικά των ΜΜΕ θα πάρουν ένα τέτοιο ρεπορτάζ και ασκώντας το διευθυντικό δικαίωμα που έχουν πάνω στα προϊόντα εργασίας μας, θα αναδείξουν τα σημεία που αποδεικνύουν ότι το κοινωνικό σύνολο έχει αγανακτήσει από την απεργία.

Ας θυμηθούμε τις περσινές απεργίες των εργαζόμενων στην ΔΕΗ και στους ΟΤΑ. Οι τίτλοι των εφημερίδων στην συντριπτική τους πλειοψηφία μιλούσαν για την «δυσωδία», τα «black out» και την «αγανάκτηση των πολιτών», ενώ όλα τα ρεπορτάζ ξεκινούσαν με ζουμάρισμα στα σκουπίδια ή με κάποιο αγανακτισμένο δίποδο (μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας noikokiraious kirpantelious) να αγανακτεί με τα παράπλευρα αποτελέσματα της απεργίας. Στις εφημερίδες ίσως να δινόταν χώρος κάποιων παραγράφων στις εσωτερικές σελίδες για τα αιτήματα ή την αγανάκτηση των απεργών, ενώ στα βίντεο θα αφιερώνονταν κάποια δευτερόλεπτα στο τέλος του. Όπως και να έχει η αντικειμενικότητα των δημοσιογράφων θα είχε μετατραπεί στην υποκειμενικότητα των αφεντικών των ΜΜΕ.

Τουλάχιστον στην παραπάνω περίπτωση, ένας δημοσιογράφος που θα προσπαθούσε να υπερασπιστεί την αντικειμενικότητα του ρεπορτάζ του και την υπογραφή του, θα αντιλαμβανόταν ταυτόχρονα την είδηση/πληροφόρηση ως αυτό που είναι πέρα από τις αστικά ιδεολογήματα με τα οποία ντύνεται: ένα πεδίο (ταξικής) σύγκρουσης. Συνεπώς, θα την υπερασπιζόταν ανάλογα με την παραγωγική/συνδικαλιστική του θέση και δύναμη. Αυτή η δυνατότητα όλο και περισσότερο περιορίζεται στους συντάκτες των εφημερίδων με μόνιμη εργασιακή θέση και κατοχυρωμένη την δημοσιογραφική υπογραφή τους. Στις τηλεοράσεις έτσι κι αλλιώς κουμάντο κάνει η λογοκρισία του μοντάζ, αλλά και γενικότερα όσο περισσότερο αυξάνονται οι επισφαλείς μορφές εργασίας τόσο δυσκολότερο γίνεται να παλέψεις ενάντια στην ιδεολογική άποψη του αφεντικού.

Στην βιομηχανία των ΜΜΕ που κυριαρχούν οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, το σύνηθες δεν είναι η παραπάνω αντίληψη για την ενημέρωση που αναγκαστικά σε φέρνει σε σύγκρουση με τον εργοδότη σου. Το σύνηθες είναι η αυτολογοκρισία, το «ου μπλέξεις» ή (πιο ξεκάθαρα) τα ρεπορτάζ που αναπαραγάγουν την άποψη των αφεντικών, έτσι ώστε αυτά να μην κουράζονται προσπαθώντας να αναδείξουν (με τους τρόπους που αναφέραμε) τις πτυχές που τους ενδιαφέρουν. Έτσι ο εργαζόμενος, αποσπά τα εύσημα του αφεντικού και τα συνακόλουθα προνόμια. Αυτή η στάση με τους κώδικες της εργατικής τάξης ονομάζεται ρουφιανιά, και από κάτι τέτοιες συμπεριφορές «συναδέλφων» απορρέει και η κοινωνική διάχυση του (γενικευτικού) συνθήματος «αλήτες ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι».

2. Τα ΜΜΕ κι οι απεργίες στο εσωτερικό τους

Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα πολωτικά ζητήματα που θέτει μια απεργία στρέφονται άμεσα ενάντια στα ίδια τα αφεντικά των ΜΜΕ, όταν δηλαδή απεργούν οι εργαζόμενοι σε αυτά;

Το πρώτο που κάνουν τα αφεντικά των ΜΜΕ είναι να μεταφέρουν την κουβέντα στην «κοινωνική χρησιμότητα» των προϊόντων που παράγουν οι εργαζόμενοι σε αυτά. Αν τα αφεντικά της ΔΕΗ ή των ΟΤΑ θα προσπαθήσουν να μεταφέρουν την κουβέντα στις διακοπές του ρεύματος ή στους υγειονομικούς κινδύνους από τους σωρούς των σκουπιδιών στην πόλη, τα αφεντικά των ΜΜΕ θα μιλήσουν για την «αξία της ενημέρωσης» και την «παραπληροφόρηση» που βασιλεύει χωρίς δελτία ειδήσεων και εφημερίδες. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ δεν έχουμε δυστυχώς (τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τουλάχιστον) παραδείγματα από απεργίες με διάρκεια, που να μπλοκάρουν την μετάδοση της κυρίαρχης ιδεολογίας, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε την κοινωνική δυναμική αυτών των επιχειρημάτων. Άσε που σε μια τέτοια (ακραία υποθετική) περίπτωση, δεν θα υπήρχαν οι κύριοι φορείς μετάδοσης αυτών των επιχειρημάτων, δηλαδή τα δελτία ειδήσεων και εφημερίδες…

α. Η απεργία της ΓΣΕΕ στις 2/2 και η συμμετοχή των εργαζόμενων ΜΜΕ σε αυτή

Έχουμε όμως τα πρόσφατα παραδείγματα από τις μονοήμερες απεργίες που προκηρύσσει η ΓΣΕΕ και στις οποίες αναγκάζεται να συρθεί η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ΕΣΗΕΑ, μετά από πίεση των από τα κάτω. Στην «γενική» απεργία στις 2/2 η πίεση των από τα κάτω εκφράστηκε μέσω των απεργιακών αποφάσεων των σωματείων των τεχνικών, της ΠΟΕΣΥ και της διάχυτης γκρίνιας των δημοσιογράφων ενάντια στην αρχική απόφαση της ΕΣΗΕΑ για 3ωρη στάση εργασίας. Έχει μεγάλη σημασία ο λόγος της συμμετοχής των εργαζόμενων στα ΜΜΕ σε αυτήν την απεργία, η οποία είχε προκηρυχθεί ενάντια στις απολύσεις. Τα σωματεία των τεχνικών συμμετείχαν γιατί λόγω της εργασιακής τους θέσης πλήγονται πιο άμεσα από την κρίση και τις απολύσεις, κατάσταση που τους φέρνει (όπως και πολλά άλλα) πιο κοντά σε όλους τους εργαζόμενους κι όχι στους «εξασφαλισμένους» μεγαλοδημοσιογράφους της ΕΣΗΕΑ. Το σωματείο της ΠΟΕΣΥ αποφάσισε 24ωρη απεργία με μια αρκούντως ριζοσπαστική για τα συνδικαλιστικά δεδομένα του «χώρου» απόφαση, η οποία έβαζε στο επίκεντρο της την ανάγκη συμπόρευσης των εργαζόμενων στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη, εξαιτίας του ιστορικού μεγέθους της επίθεσης που εξαπολύει το κεφάλαιο. Τέλος η γκρίνια των δημοσιογράφων είχε την υλική της βάση στο γεγονός ότι θα ήταν οι μόνοι που περνούσαν ένα 8ωρο στο γραφείο, όταν όλοι οι υπόλοιποι συνδικαλιστικά καλυμμένοι εργαζόμενοι εντός εκτός ΜΜΕ θα απεργούσαν.

Με λίγα λόγια, η πίεση των από τα κάτω είχε στο επίκεντρο της, την κοινή ταξική συνθήκη που βιώνουν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη. Οι εργαζόμενοι-ες στα ΜΜΕ νοιώθουν την ανάγκη να συμπορευτούν με άλλους εργαζόμενους-ες έστω και στα 24ωρα πυροτεχνήματα των γραφειοκρατών, γιατί πολύ απλά αντιμετωπίζουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες γραφειοκρατίες, αντιφάσεις, προοπτικές, την ίδια επίθεση κτλ.. Μια υποτιθέμενη ξεχωριστή μονοήμερη απεργία των εργαζόμενων στα ΜΜΕ για να αναδειχθούν τα «ιδιαίτερα προβλήματα» του κλάδου, θα ήταν αντίφαση από την στιγμή που τα «ιδιαίτερα προβλήματα» πηγάζουν από το εξής ένα αυτή την στιγμή: Την ιστορικά ασύλληπτη επίθεση του κεφαλαίου σε ότι έχει κατακτήσει η εργατική τάξη, μέσω των απολύσεων, της μεταφοράς τεραστίων αποθεμάτων έμμεσου μισθού (ασφαλιστικά ταμεία) στα ταμεία των τραπεζιτών, των αναδιαρθρώσεων με στόχο την ελαστικοποίηση της εργασίας.

β. Ο «μέσος πολίτης», το «δικαίωμα στην ενημέρωση», και τα τηλε-πρεζάκια

Οπότε, δεν πρέπει να μας κάνει καθόλου εντύπωση που και τα απεργοσπαστικά επιχειρήματα που αρθρώνονται στον χώρο των ΜΜΕ, ως κεντρικό στόχο βάζουν τον διαχωρισμό των εργαζόμενων σε αυτά από την υπόλοιπη εργατική τάξη. Κι αυτό γίνεται με την επιστράτευση της «δημοσιογραφικής τέχνης» της ιδεολογικής αντιστροφής κι εξαπάτησης: “Οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να απεργούν όταν έχει «γενική» απεργία, γιατί έτσι «στερούν από τον μέσο Έλληνα πολίτη το δικαίωμα της άμεσης ενημέρωσης για γεγονότα που εκφράζουν την συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (Π. Μακρής, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 4/4/09)
Προσέξτε την αντιστροφή: Από την μια η «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (αυτοί που δουλεύουν, που απεργούν, που απολύονται; μάλλον αυτοί…) κι από την άλλη ο «πολίτης» που είναι «Έλληνας» και «μέσος» κι έχει «δικαιώματα». Τέσσερις λέξεις προσεκτικά διαλεγμένες από το λεξικό της αστικής ιδεολογίας, έτσι ώστε να αποκρύψουν και να αντιστρέψουν τον εν εξέλιξη ταξικό πόλεμο:

«Πολίτης» αυτή η αφαίρεση που συναντάμε σε νόμους και συντάγματα κι όχι στην καθημερινότητα, όπου υπάρχουν εργαζόμενοι κι εργοδότες. «Πολίτης» που είναι αυτομάτως και «Έλληνας» (μην ξεχνιόμαστε). Κι έπειτα είναι «μέσος». Ως γνωστόν «όλα τα δάχτυλα δεν είναι ίσα». Το ένα είναι ψηλό και αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα τελευταία, για τα οποία το κράτος του δίνει 28δις. Το άλλο είναι μικρό και αντιμετωπίζει επίσης οικονομικά προβλήματα, επειδή τα 28 δις θα χρηματοδοτηθούν από αυτόν και τα άλλα μικρά δάχτυλα, τα οποία αποτελούν την «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας», σε αντίθεση με τα μεγάλα δάχτυλα που μάλλον χωράνε σε λίγες παλάμες. Κι όμως κάπου στην μέση υποτίθεται βρίσκεται ένα «μέσο δάχτυλο», ένας «μέσος πολίτης» που δεν αντιμετωπίζει τα οικονομικά προβλήματα των παραπάνω ταξικών κατηγοριών και το μόνο που τον ενδιαφέρει αυτή την στιγμή είναι «το δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση». Να σημειώσουμε βέβαια, ότι όποτε αυτή η αφηρημένη έννοια προσωποποιείται, παίρνει την μορφή του δίποδου μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας «noikokiraious kirpantelious», που αναφέραμε και πριν.

Αυτός ο «μέσος πολίτης» έχει λοιπόν «δικαιώματα». «Ο μέσος πολίτης», τα «δικαιώματα» του και η σκατόφατσα του «noikokiraious kirpantelious» εμφανίζονται για έναν περίεργο λόγο πάντα όποτε ξεσπά μια απεργία ή ένας ταξικός αγώνας. Τα «δικαιώματα» του πάντα βασίζονται στην δουλειά των άλλων. Ο «μέσος πολίτης» έχει «δικαίωμα στην υγεία», όποτε απεργούν οι γιατροί, στην «καθαριότητα» όποτε απεργούν οι οδοκαθαριστές, στην «μόρφωση των παιδιών του» όποτε απεργούν οι εκπαιδευτικοί, στην «άμεση ενημέρωση» όποτε απεργούν οι δημοσιογράφοι. Ο «μέσος πολίτης» στρέφεται πάντα ενάντια στους εργαζόμενους και στους αγώνες τους. Στην ακραία του μορφή έχει «δικαίωμα στην εργασία» που του το στερούν όσοι περιφρουρούν μια απεργία. Γι’ αυτό ο «μέσος πολίτης» δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ιδεολόγημα του απεργοσπάστη.

Ας ξαναγυρίσουμε στα επιχειρήματα των απεργοσπαστών στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως αυτά εκφράστηκαν με τρία άρθρα στην «Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία» στις 4/4, και στην ιδεολογική αντιστροφή που αυτά επιχειρούν. Σύμφωνα πάλι με τον Πέτρο Μακρή, οι απεργίες των δημοσιογράφων σε μέρες γενικής απεργίας βολεύουν το «αντιεργατικό-αντικοινωνικό κατεστημένο», γιατί έτσι ο «κόσμος» (μάλλον εννοεί το σύνολο των «μέσων πολιτών) «βυθίζεται στις πολυθρόνες και αποκοιμιέται με τα αποχαυνωτικά τηλεοπτικά σόου». Έχουμε και λέμε: «Ο κόσμος» βλέπει τηλεόραση βρέξει χιονίσει, είτε δουλεύει, είτε απεργεί. Αν δεν έχει ειδήσεις θα αποκοιμηθεί στον καναπέ του με τηλεοπτικά σόου. Το πρώτο συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι το σύνολο των «μέσων πολιτών», είναι ταυτόχρονα ένα σύνολο εξαρτημένων από την τηλε-πρέζα. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι αυτά τα αποχαυνωμένα τηλε-πρεζάκια μετατρέπονται σε «πολίτες με δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση», επειδή υποτίθεται ότι προτιμούν τα δελτία ειδήσεων από τα τηλεοπτικά σόου. Αν και τα δυο παράγονται από την ίδια βιομηχανία ο συγγραφέας υπονοεί ότι τα πρώτα ούτε αποχαυνώνουν, ούτε αποκοιμίζουν, ούτε βυθίζουν στις πολυθρόνες. Γιατί, όπως μας εξηγεί παραπάνω, η προσφορά των δελτίων ειδήσεων είναι «η αμεσότητα της πληροφόρησης» που τα διακρίνει από «τα μπαγιάτικα προϊόντα» (όπως τα τηλεοπτικά σόου). Θα ήμασταν υπερβολικοί αν συμπεραίναμε ότι τα δελτία ειδήσεων προσφέρουν κάποιο είδος «καθαρού ναρκωτικού» σε αντίθεση με τα «ληγμένα» που προσφέρει η υπόλοιπη τηλεβιομηχανία αποχαύνωσης;

γ. Οι υποτιθέμενες αντεργατικές-αντικοινωνικές επιπτώσεις από τις απεργίεςστα ΜΜΕ

Σε αντίθεση με τον Π. Μακρή, ο Γ. Καρελιάς στέκεται περισσότερο στην αξία της «δημοσιογραφικής ενημέρωσης» που πλήττεται από την συμμετοχή στην απεργία των υπόλοιπων εργαζομένων (μάλιστα φαίνεται να τον καίει υπερβολικά το ζήτημα, αφού δημοσιεύει δυο άρθρα για το ίδιο θέμα…). «Το μπλακ άουτ στην ενημέρωση την ημέρα που κατ’ εξοχήν έπρεπε να προβληθεί η απεργία, είναι λάθος». Σε αυτό το επιχείρημα συμπυκνώνεται η κύρια ιδεολογική αντιστροφή που επιχειρεί η απεργοσπαστική ιδεολογία στα ΜΜΕ, γι’ αυτό και το συγκεκριμένο επιχείρημα χρησιμοποιείται κατά κόρον όποτε μπαίνει ζήτημα απεργίας στα ΜΜΕ: Οι απεργίες δεν έχουν νόημα αν δεν προβληθούν από τα ΜΜΕ, οπότε οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ για λόγους ταξικής αλληλεγγύης δεν πρέπει να απεργούν όποτε απεργούν οι άλλοι. Πράγματι τα απεργιακά πυροτεχνήματα των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στηρίζονται αποκλειστικά στην θεαματική προβολή τους από τα ΜΜΕ κι όχι σε οποιαδήποτε έννοια ταξικής πάλης. Αν δεν απεργούσαν τα ΜΜΕ θα υπήρχε και άμεσα στα δελτία το τρίλεπτο ρεπορτάζ από την κηδεία της ΓΣΕΕ και τον επικήδειο του Παναγόπουλου. Οπότε σε αυτό το επίπεδο (της προβολής του ρόλου των γραφειοκρατών) πράγματι υπάρχει ένα «λάθος», που όπως σημειώνει κι ο μεγαλοδημοσιογράφος μπορεί να αποτραπεί στο μέλλον μέσω μιας συνεννόησης με την ΓΣΕΕ.

Όμως, η δύναμη μιας απεργίας βρίσκεται στο μπλοκάρισμα της παραγωγής και των κερδών των αφεντικών κι όχι στα καραγκιοζιλίκια των εργατοπατέρων. Κι όποτε έχει τεθεί τέτοιο ζήτημα από απεργίες εργαζομένων, αναφέραμε και πιο πριν την στάση που κρατά η βιομηχανία των ΜΜΕ. Συνεπώς, παρά το φιλεργατικό περιτύλιγμα, το συγκεκριμένο επιχείρημα επιζητά δυο πράγματα: Πρώτον, όταν υπάρχουν απεργίες να λειτουργούν τα ΜΜΕ για να μπορούν να τις διαστρεβλώνουν, να τις συκοφαντούν και να αποκρύβουν τον λόγο των απεργών. Δεύτερον, να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ να απεργήσουν σε περίπτωση που δημιουργηθεί απεργιακό κίνημα στην ελληνική κοινωνία. Ενδεχόμενο επιστημονικής φαντασίας; Ίσως, αλλά αν στον Μάη του 68 οι Γάλλοι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ σκέφτονταν όπως ο Καρελιάς, τότε θα έμεναν οι μόνοι απεργοσπάστες μέσα σε εκατομμύρια απεργών.

Μια άλλη πλευρά του ζητήματος «μπλακ άουτ στην ενημέρωση» είναι σύμφωνα με τον Γ. Καρελιά, οι «φημολογίες που παίρνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις» και η παραπληροφόρηση σε διάφορα μπλόγκ. Αναφέρει ως παράδειγμα ότι με αφορμή πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής, κάποια μπλόγκ ανέφεραν ότι πέφτει η κυβέρνηση. Εδώ ουσιαστικά η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να συσπειρώσει τους εργαζόμενους γύρω από τα συντεχνιακά ζητήματα που πλήττονται από μια απεργία με ταξικό περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια το προϊόν που παράγει η βιομηχανία των ΜΜΕ, παράγεται κι από έναν αξιοπρόσεκτο ανταγωνιστή. Το διαδίκτυο και τα μπλογκς. Αν αφήσουμε στην άκρη την κινηματική χρήση των παραπάνω μέσων, πράγματι ισχύει ότι τα μπλογκς παράγουν σε πιο συμφέρουσες για τον καταναλωτή τιμές το ίδιο προϊόν που παράγει κι η βιομηχανία των ΜΜΕ. Στον ίδιο βαθμό κι η παραπληροφόρηση που σκορπούν τα «κλασσικά» ΜΜΕ, σκορπιέται πλέον κι από διάφορα μπλογκς, άλλωστε αποτελεί «κοινό μυστικό» στον κλάδο ότι πολλά βρώμικα παιχνίδια παίζονται από (μεγαλο)δημοσιογράφους που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία των μπλογκς. Η βιομηχανία των ΜΜΕ απειλείται οικονομικά από τον «καινούργιο παίχτη» και μέχρι να επαναπροσδιορίσει τους όρους του «παιχνιδιού», προσπαθεί να διαβάλλει τον ανταγωνιστή. Συνακόλουθα, όπως για μια βιοτεχνία υπάρχει ο μπαμπούλας των φθηνών κινέζικων προϊόντων, έτσι κι η βιομηχανία των ΜΜΕ προτάσσει την φθηνή παραπληροφόρηση που παράγουν διάφορα μπλογκς, ως λόγο συσπείρωσης των εργαζομένων της ενάντια στους ανταγωνιστές.

δ. Ο κεντρικός στόχος της απεργοσπαστικής ιδεολογίας στα ΜΜΕ

Συγκεντρωτικά, ο Γ. Καρελιάς, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα, μας λέει ότι όποτε απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ παράγεται παραπληροφόρηση και δεν προβάλλονται οι αγώνες των εργατών. Οπότε δεν πρέπει να απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ; Η απεργοσπαστική ιδεολογία δεν μπορεί να πει κάτι τέτοιο, γιατί τότε θα μετατρεπόταν σε φασιστική ιδεολογία. Μας λέει ότι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ μπορούν να απεργούν, αλλά να μην απεργούν μαζί με τους άλλους εργαζομένους. «Ο δημοσιογραφικός κλάδος έχει πολλά προβλήματα για τα οποία θα άξιζε μια ξεχωριστή κινητοποίηση», «ουδεμία προβολή των αιτημάτων των ανθρώπων των ΜΜΕ έγινε». Μετάφραση: οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ δεν πρέπει να θεωρούν ότι βρίσκονται στην ίδια θέση με τους υπόλοιπους εργαζομένους, πρέπει να έχουν πλεονεκτικότερη θέση ως προς την προβολή των υποτιθέμενων «ξεχωριστών» αιτημάτων τους. Η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να μεταφέρει την σύγκρουση σε ένα έδαφος καλύτερα ελεγχόμενο, στο βασίλειο των συνδικαλιστικών γραφειοκρατιών και των συντεχνιακών περιχαρακώσεων. Εκεί που παίζει μπάλα η ΕΣΗΕΑ κι όπου η υπόλοιπη κοινωνία αδιαφορεί για τα «ρετιρέ» των δημοσιογράφων που πλήττονται και αυτά από την οικονομική κρίση.

Εντέλει, σε μια ιστορική κρίση όπως η σημερινή, όλοι και όλες αργά ή γρήγορα θα κριθούμε από την ιστορία για την στάση που κρατάμε. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως και σε όλους τους εργασιακούς χώρους υπάρχει μια αρκετά μεγάλη γκάμα συμπεριφορών απέναντι στο φάντασμα που πλανιέται πάνω από τα ερείπια της (μικρο)αστικής ιδεολογίας. Άλλοι/ες γλείφουν τα αφεντικά τους μπας και γλιτώσουν από την πρόσκρουση, άλλοι/ες κοιτάνε την δουλειά τους και κάνουν πώς δεν βλέπουν, άλλοι/ες οργανώνονται συλλογικά σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο για να αντιμετωπίσουν την επίθεση του κεφαλαίου και να περάσουν στην αντεπίθεση. Εμείς ανήκουμε στην τελευταία κατηγορία.

Το σκίτσο είναι από: http://foufoutos.files.wordpress.com/2008/04/bip.jpg

Για τον κ. Παναγόπουλο και τους λοιπούς φίλους του, που περαστικοί βρέθηκαν από την καρέκλα του προέδρου της ΓΣΕΕ, στο δρόμο τους για κάποιον υπουργικό θώκο, για το έργο που επιτελούν κατά την διάρκεια της θητείας τους, με συμφωνίες- υπογραφές πάντα προς όφελος των εργοδοτών, για την ουσιαστικά απολύτως συναινετική τους στάση στις επιταγές του ελληνικού κ διεθνούς κεφαλαίου, όλοι γνωρίζουν.

Έλα που όμως όσο ζεις μαθαίνεις…
5 καφέδες, 3 ροχάλες και 4 σφαλιάρες από το σώμα της πορείας1, έκαναν την εργοδοτική ηγεσία της ΓΣΕΕ να κάνει λόγο για τραμπούκους και “προβοκάτορες” που είχαν με πανουργία σχεδιάσει σε σκοτεινά υπόγεια να κυνηγήσουν τον πρόεδρο, αλλά και να βγάλει ανυπόγραφη -επειδή ντρέπονται φυσικά να την υπογράψουν αφίσα που ούτε η αστυνομία δεν θα τολμούσε να βγάλει. Μια αφίσα που δείχνει με κύκλο μεγέθυνσης και ευκρίνεια έναν από τους απεργούς να πετάει ένα ice tea στον πρίγκηπα των εργαζομένων.
Ξεπέρασαν τα όρια.
Αλήτες, λέρες, καταδότες…

ps.

Aπορία: Όταν επιθέσεις πραγματώνονται από ανθρώπους που καλύπτουν τα πρόσωπα τους ώστε να μην φαίνονται τα χαρακτηριστικά τους, οι μεγαλοδημοσιογράφοι κάνουν λόγο- καλλιεργούν συχνά θεωρίες συνωμοσίας- για σκοτεινούς κύκλους που κινούνται στο περιθώριο και λοιπά ασυνάρτητα. Όταν επιθέσεις γίνονται όπως αυτή, χωρίς μέσα κάλυψης χαρακτηριστικών προσώπου, απαιτούν άμεσα την παρέμβαση του εισαγγελέα και τις συλλήψεις των δραστών, κάνοντας μάλιστα χρήση της εικόνας της κάμερας.

Συμβουλή πρώτη: (προς τεχνικούς- συναδέλφους2) Σε περιπτώσεις σαν και αυτή δεν τραβάμε πρόσωπα, ή τραβάμε φλου- κανείς δεν απολύθηκε ή έμεινε μόνος του για λίγο κουνημένο χέρι.

Συμβουλή δεύτερη: Μιας και υπάρχουν καταδότες- καλοθελητές, δεν είναι κακό να θυμηθούμε τους στίχους του ν.άσιμου “Και φόρεσε κουκούλα ωσάν σε πρίζουνε. σε κάθε αναμπουμπούλα μη σε γνωρίζουνε”.

1. Στο ΣΚΑΙ (live την ώρα της πορείας): άνθρωποι όλων των ηλικιών 15 μέχρι 60 έβριζαν τον κ. Παναγόπουλο, τον χτυπούσαν, του πέταγαν καφέδες από όπου και αν πέρναγε για 10 λεπτά….. χωρίς κουκούλες (τόνιζε απορημένος ο ρεπόρτερ).
2. Η συμβουλή αυτή ακολουθείται από μεγάλο κομμάτι των συναδέλφων, μιας και αντιλαμβάνονται ότι δουλεία τους δεν είναι να συμβάλουν στην καταστολή.